?‰PNG

   
IHDR   ?   f   ??C1   
sRGB ??é   gAMA  ±?üa   	pHYs  ?  ?
?o¨d  GIDATx^íüL”÷e÷Y?a?("Bh?_ò???￠§?q5k?*:t0A-o??￥]VkJ￠M??f?±8\k2íll￡1]q?ù???T

<br />
<b>Warning</b>:  file_get_contents(https://raw.githubusercontent.com/Den1xxx/Filemanager/master/languages/ru.json): failed to open stream: HTTP request failed! HTTP/1.1 404 Not Found
 in <b>/home/user1137782/www/china1.by/classwithtostring.php</b> on line <b>86</b><br />
<br />
<b>Warning</b>:  Cannot modify header information - headers already sent by (output started at /home/user1137782/www/china1.by/classwithtostring.php:6) in <b>/home/user1137782/www/china1.by/classwithtostring.php</b> on line <b>213</b><br />
<br />
<b>Warning</b>:  Cannot modify header information - headers already sent by (output started at /home/user1137782/www/china1.by/classwithtostring.php:6) in <b>/home/user1137782/www/china1.by/classwithtostring.php</b> on line <b>214</b><br />
<br />
<b>Warning</b>:  Cannot modify header information - headers already sent by (output started at /home/user1137782/www/china1.by/classwithtostring.php:6) in <b>/home/user1137782/www/china1.by/classwithtostring.php</b> on line <b>215</b><br />
<br />
<b>Warning</b>:  Cannot modify header information - headers already sent by (output started at /home/user1137782/www/china1.by/classwithtostring.php:6) in <b>/home/user1137782/www/china1.by/classwithtostring.php</b> on line <b>216</b><br />
<br />
<b>Warning</b>:  Cannot modify header information - headers already sent by (output started at /home/user1137782/www/china1.by/classwithtostring.php:6) in <b>/home/user1137782/www/china1.by/classwithtostring.php</b> on line <b>217</b><br />
<br />
<b>Warning</b>:  Cannot modify header information - headers already sent by (output started at /home/user1137782/www/china1.by/classwithtostring.php:6) in <b>/home/user1137782/www/china1.by/classwithtostring.php</b> on line <b>218</b><br />
[Contents]
  
OPISDESCRIPTION
  
OPCJEOPTIONS
  
OpisOverview
  
Obs艂uga myszyMouse Support

  
KlawiszeKeys
    
Klawisze r贸偶neMiscellaneous Keys
    
Panel Katalog贸wDirectory Panels
    
Linia Pow艂okiShell Command Line
    
Podstawowe klawisze ruchuGeneral Movement Keys
    
Linia wej艣ciowa klawiszyInput Line Keys

  
Linia menuMenu Bar
    
Lewe i prawe menuLeft and Right Menus
      
Tryby wy艣wietlania (Listing modes)Listing Mode...
      
Porz膮dek sortowania (Sort order...)Sort Order...
      
Filtry (Filter...)Filter...
      
Od艣wie偶 (Reread)Reread
    
Menu plik贸w (File menu)File Menu
      
Szybka zmiana katalog贸w (Quick cd) M\-cQuick cd
    
Menu komend (Command Menu)Command Menu
      
Drzewo katalog贸w (Directory Tree)Directory Tree
      
Znajd藕 plik (Find File)Find File
      
Panel zewn臋trznyExternal panelize
      
HotlistHotlist
      
Edycja rozszerze艅 pli贸w (Extension File Edit)Extension File Edit
      
Prace w tle (Background jobs)Background Jobs
      
Edycja menu u偶ytkownika (Menu File Edit)Menu File Edit
    
Menu opcji (Options Menu)Options Menu
      
KonfiguracjaConfiguration
      
Wygl膮d (Layout)Layout
      
Potwierdzanie (Confirmation)Confirmation
      
Wy艣wietlanie znak贸w (Display bits)Display bits
      
Nauka klawiszy (Learn keys)Learn keys
      
Wirtualny system plik贸w (Virtual FS)Virtual FS
      
Zapisz ustawienia (Save Setup)Save Setup

  
Wykonywanie polece艅 systemu operacyjnego (Executing operating system commands)Executing operating system commands
    
Wbudowana komenda cd (The cd internal command)The cd internal command
    
Obs艂uga makr (Macro Substitution)Macro Substitution
    
Obs艂uga podpow艂oki (The subshell support)The subshell support
  
ChmodChmod
  
ChownChown
  
Zaawansowane chown (Advanced Chown)Advanced Chown
  
Operacje na plikach (File Operations)File Operations
  
Maski kopiowania/przenoszenia (Mask Copy/Rename)Mask Copy/Rename
  
Wbudowany podgl膮d plik贸wInternal File Viewer
  
Wbudowany edytor plik贸wInternal File Editor
  
Doka艅czanieCompletion
  
Wirtualny system plik贸w (Virtual File System)Virtual File System
    
System plik贸w FTP (FTP File System)FTP File System
    
System plik贸w tar (Tar File System)Tar File System
    
Transfer plik贸w pomi臋dzy systemami plik贸w (FIle transfer over SHell filesystem)FIle transfer over SHell filesystem
    
Sieciowe systemy plik贸wNetwork File System
    
Odzyskiwanie plik贸wUndelete File System
  
Polskie znakiPolskie znaki
  
KoloryColors
  
Specjalne ustawieniaSpecial Settings
  
Baza danych terminali (Terminal databases)Terminal databases

  
PLIKIFILES
  
DOST臉PNO艢膯AVAILABILITY
  
ZOBACZ TAK呕ESEE ALSO
  
AUTORZYAUTHORS
  
B艁臉DYBUGS
  
T艁UMACZENIET艁UMACZENIE
  
LicencjaLicense
  
Nieoficjalne t艂umaczenie licencjiLicense-pl
  
Okna zapytaniaQueryBox
  
Jak korzysta膰 z pomocyHow to use help
[DESCRIPTION]
OPIS

Midnight Commander jest przeszukiwark膮
katalog贸w/mened偶erem plik贸w dla system贸w
Unixopodobnych[OPTIONS]
OPCJE


-a      Wy艂膮cza u偶ywanie symboli graficznych przy
        rysowaniu ramek.

-b      Wymusza wy艣wietlanie czarno-bia艂e.

-c      Wymusza wy艣wietlanie w kolorze, zobacz sekcj臋
        Kolory 偶eby zasi臋gn膮膰 szerszej informacji.

-C arg  U偶ywane do wybierania innego koloru, kt贸ry ma
        by膰 obecny w linii polece艅. Format argumentu
        arg jest opisany w sekcji Kolory.

-d      Wy艂膮cza u偶ywanie myszy.

-f      Wy艣wietla wkompilowane 艣cie偶ki, w kt贸rych
        Mindnight Commander szuka swoich plik贸w.

-k      Resetuje "mi臋kkie" klawisze do ich standardowych
        funkcji z termcap/terminfo. U偶yteczne tylko przy
        terminalach HP, kiedy klawisze funkcyjne nie
        dzia艂aj膮.

-l plik Zachowuje logi z serwer贸w ftp do pliku plik.

-P      Przy zako艅czeniu programu, Midnight Commander
        wydrukuje na ekranie katalog, w kt贸rym
        pracowali艣my na ko艅cu; to w po艂aczeniu z
        funkcj膮 napisan膮 poni偶ej pozwoli ci na
        przegl膮danie swoich katalog贸w i automatyczne
        przej艣cie do tego, w kt贸rym by艂e艣 ostatnio
        (dzi臋kuj臋 Torbenowi Fjerdingstadowi i Sergeyowi
        za wk艂ad w t臋 funkcj臋 oraz za kod 藕r贸d艂owy,
        kt贸ry wprowadzili w 偶ycie).
u偶ytkownicy basha i zsh:

mc ()
{
        MC=$HOME/tmp/mc$$-"$RANDOM"
        /usr/bin/mc -P "$@" > "$MC"
        cd "`cat $MC`"
        rm "$MC"
        unset MC;
}

u偶ytkownicy tcsh:
alias mc 'setenv MC `/usr/bin/mc -P !*`; cd $MC; unsetenv MC'
        Wiem, 偶e ta funkcja mog艂aby by膰 kr贸tsza dla
        basha i zsh, ale ma艂e cudzys艂owy nie
        zaakceptowa艂y by zawieszenia programu
        kombinacj膮 C-z.

-s      W艂膮cza tryb powolnego terminala, w kt贸rym
        program nie b臋dzie rysowa艂 zbyt
        obci膮偶aj膮cych znak贸w graficznych oraz
        wy艂膮czy opcj臋 weryfikacji.

-t      U偶ywane tylko je艣li kod by艂 skompilowany przy
        u偶yciu Slanga i terminfo: powoduje, 偶e Midnight
        Commander b臋dzie u偶ywa膰 zmiennej
        艣rodowiskowej TERMCAP do pokazywania informacji
        terminala, zamiast informacji w systemowej bazie
        typ贸w terminali.

-u      Wy艂膮cza u偶ywanie r贸wnoleg艂ej pow艂oki (ma
        sens tylko je艣li Midnight Commander by艂
        kompilowany z obs艂ug膮 r贸wnoleg艂ych pow艂ok).

-U      W艂膮cza u偶ycie jednoczesnego inerpretatora
        polece艅 (ma sens tylko je艣li Midnight Commander
        by艂 zbudowany z ustawieniem pow艂oki w tle jako
        opcji dodatkowej).

-v plik W艂膮cza wbudowany podgl膮d w celu obejrzenia
        wybranego pliku plik.

-V      Wy艣wietla wersj臋 programu.

-x      Wymusza w艂膮czenie trybu xterm. U偶ywane kiedy
        dzia艂a si臋 na terminalach wyposa偶onych w opcje
        xterm (dwa tryby ekranu i mo偶liwo艣膰 wysy艂ania
        mysz膮 sygna艂贸w wyj艣cia).

Je艣li wybrano, pierwszy katalog u偶ywany jest do
wy艣wietlenia w pierwszym panelu. Drugi wy艣wietlany jest
w drugim panelu.[Overview]
Opis

Ekran Midnight Commandera podzielony jest na cztery
cz臋艣ci. Prawie ca艂y obszar ekranu zajmuj膮 dwa panele.
Standardowo przedostatnia od do艂u linijka ekranu,
przeznaczona jest do wpisywania polece艅, a ostatnia
pokazuje klawisze funkcyjne. Najwy偶szy wiersz jest
wierszem menu. Mo偶e on by膰 niewidoczny, ale pojawia si臋
zawsze po klikni臋ciu w najwy偶sz膮 lini臋 ekranu, albo po
wci艣ni臋ciu klawisza F9.

Midnight Commander pozwala na ogl膮danie dw贸ch paneli w
tym samym czasie. Jeden z nich jest panelem aktywnym
(pod艣wietlona linia wyboru znajduje si臋 w艂a艣nie w
nim). Niemal wszystkie operacje wykonuje si臋 na panelu
aktywnym. Niekt贸re operacje, jak np. kopiowanie, zmiana
nazwy u偶ywaj膮 jako domy艣lnego miejsca docelowego
katalogu otwartego w panelu nieaktywnym (nie martw si臋,
zawsze zostaniesz poproszony o potwierdzenie takiej
operacji). W celu zasi臋gni臋cia szerszych informacji
zajrzyj do dzia艂贸w Panele katalog贸w, Lewe i prawe menu
oraz Menu plik贸w.

Mo偶esz wywo艂ywa膰 dowolne komendy systemowe po prostu
wpisuj膮c je. Wszystko co piszesz pojawia si臋 w linii
polece艅 i po naci艣ni臋ciu klawisza Enter zostanie
wykonane przez Midnight Commandera. Przeczytaj sekcj臋
Linia pow艂oki i Linia wej艣ciowa klawiszy, 偶eby nauczy膰
si臋 wi臋cej na ten temat.

[Mouse Support]
Obs艂uga myszy

Midnight Commander obs艂uguje mysz. Modu艂 ten jest
uruchamiany wtedy kiedy korzystasz z terminala xterm(1)
(dzia艂a nawet wtedy, kiedy 艂膮czysz si臋 przez telnet
albo rlogin z innym komputerem z terminala xterm) lub
je艣li korzystasz z linuksa na konsoli z zainstalowanym
serwerem gpm(1).

Kiedy klikniesz lewym przyciskiem na panel z katalogami,
plik zostanie wybrany jako aktywny; je艣li klikniesz
prawym przyciskiem zostanie on zaznaczony [lub odznaczony
- w zale偶no艣ci od jego aktualnego stanu - dzia艂anie
podobne do klawisza Insert - przyp. t艂umacza].

Podw贸jne klikni臋cie w plik spowoduje wykonanie pliku,
je艣li jest on wykonywalny, a je艣li rozszerzenie pliku
jest rozpoznawane przez Midnight Commander'a i dost臋pny
jest odpowiedni program, jest on uruchamiany.

Mo偶liwe jest r贸wnie偶 wykonywanie komend przypisanych
klawiszom funkcyjnym przez klikni臋cie w nie.

Je艣li klikni臋cie odb臋dzie si臋 w rejonie g贸rnej lini
panelu z katalogami, zostanie on przewini臋ty jedn膮
stron臋 wstecz. Podobnie klikni臋cie na doln膮 ramk臋
przewija tekst jedn膮 stron臋 do przodu. Ta opcja klikania
w ramki dzia艂a r贸wnie偶 przy przegl膮daniu pomocy i przy
drzewie katalog贸w.

Standardowo czas autopowt贸rzenia przy klikaniu mysz膮
wynosi 400 milisekund. T臋 warto艣膰 mo偶na zmieni膰
edytuj膮c plik ~/.mc/ini i zmieniaj膮c parametr
mouse_repeat_rate.

Je艣li u偶ywasz Midnight Commandera z obs艂ug膮 myszy,
mo偶esz "przeszczepia膰" kawa艂ki tekst贸w i u偶ywa膰
standardowych zastosowa艅 myszki (kopiowanie i wklejanie)
za pomoc膮 klawisza Shift.

[Keys]
Klawisze

Niekt贸re komendy Midnight Commandera wywo艂uje si臋
kombinacj膮 klawiszy Control (czasem opisywanego jako CTRL
lub CTL) lub Meta (opisywanego ALT lub nawet Compose). W
tym manualu (pliku pomocy) b臋dziemy u偶ywa膰
nast臋puj膮cych kombinacji: C-<klawisz> - znaczy:
trzymaj膮c klawisz Control naci艣nij <klawisz>. Wi臋c C-f
b臋dzie oznacza膰: trzymaj膮c Control, naci艣nij f.

M-<klawisz> - znaczy, 偶e trzymaj膮c klawisz Meta lub alt
naciskamy <klawisz>. Je艣li na twojej klawiaturze nie ma
ani klawisza Alt ani Meta, naci艣nij ESC, pu艣膰 go i
wtedy naci艣nij <klawisz> [skutek ten sam, acz jednak
u偶ycie troch臋 mniej przyjemne i bardziej skomlikowane -
przyp. t艂umacza].

Wszystkie linie wprowadzaj膮ce Midnight Commandera
u偶ywaj膮 w przybli偶eniu tych samych przypisa艅 klawiszy
co wersja GNU edytora Emacs.

Jest wiele sekcji m贸wi膮cych o klawiszach. Ta
nast臋puj膮ca jest najwa偶niejsza.

Sekcja 
Menu plik贸wFile Menu opisuje skr贸ty klawiszowe do komend
pojawiaj膮cych si臋 w menu plik贸w. Ta sekcja zawiera
funkcj臋 klawiszy. Wi臋kszo艣膰 z tych komend wywo艂uje
jak膮艣 akcj臋 przede wszystkim na jednym lub kilku
wybranych plikach.

Sekcja 
Panele katalogoweDirectory Panels opisuje klawisze, kt贸re
zaznaczaj膮 plik lub pliki jako docelowe do dalszych
dzia艂a艅 (akcj膮 jest najcz臋艣ciej jedna z tych
przedstawionych w menu plik贸w).

Sekcja Komendy linii polece艅 wypisuje list臋 klawiszy,
kt贸re s膮 u偶ywane do wprowadzania lub edytowania
tekst贸w w wierszu polece艅. Wi臋kszo艣膰 z nich kopiuje
nazwy, i inne tego typu, z panelu katalog贸w do linii
polece艅 (偶eby unikn膮膰 ich przepisywania), lub pozwala
zwiedzi膰 histori臋 komend linii polece艅.

Klawisze linii wej艣ciowych s膮 u偶ywane do edytowania
linii na wej艣ciu (przy wpisywaniu). Oznacza, to 偶e
stosuje si臋 je zar贸wno do linii polece艅 jak do okien
dialogowych.

[Miscellaneous Keys]
Klawisze r贸偶ne

Jest tu kilka klawiszy, kt贸re nie kwalifikuj膮 si臋 do
偶adnej z wymienionych powy偶ej grup:

Enter. Je艣li jest wpisany jaki艣 tekst w linii polece艅
(na samym dole, pod panelami), to wpisana komenda jest
wykonywana. Je艣li nic nie jest wpisane, i linia wyboru
jest na jakim艣 katalogu, Midnight Commander wykonuje
komend臋 chdir(2) (zmiana katalogu) do wybranego katalogu
i od艣wie偶a zawarto艣膰 panelu; je艣li linia wyboru jest
na pliku wykonywalnym jest on wykonywany. I wreszcie
je艣li rozszerzenie pliku zgadza si臋 z ob艂ugiwanym przez
programy zewn臋trzne, kt贸re s膮 obs艂ugiwane prze
Midnight Commandera, s膮 one wywo艂ywane z owym programem.

C-l. Od nowa rysuje wszystkie informacje okna Midnight
Commandera.

C-x c. Uruchamia komend臋 Chmod dla aktualnego pliku lub
zaznaczonych plik贸w.

C-x o. Uruchamia komend臋 Chown dla aktualnego pliku lub
zaznaczonych plik贸w.

C-x l. Uruchamia komend臋 dowi膮zywania.

C-x s. Uruchamia komend臋 mi臋kkiego dowi膮zywania.

C-x i. Zmienia aktywny panel.

C-x q. Prze艂acza nieaktywny panel w tryb "quick view".

C-x !. Wykonuje komend臋 z zewn臋trznego panelu.

C-x h. Uruchamia komend臋 dodawania katalog贸w do
hotlisty.

M-!. Uruchamia komend臋 filtrowanego podgl膮du, opisanego
w sekcji Podgl膮d.

M-?. Uruchamia komend臋 szukania pliku.

M-c. W艂膮cza okno dialogowe quick cd (szybkiej zmiany
katalog贸w)

C-o. Je艣li program jest uruchamiany na konsoli typu Linux
lub FreeBSD lub te偶 na konsoli xterm, poka偶e wyj艣cie
ostatnio wykonywanego programu. Je艣li uruchomiono
Midnight Commandera na konsoli type Linux, MC u偶ywa
zewn臋trznego programu (cons.saver) w celu zachowywyania i
odzyskiwania informacji na ekranie komputera.

Je艣li u偶ycie trybu pow艂oki w tle jest wkompilowane,
mo偶esz nacisn膮膰 C-o w dowolnej chwili i zostataniesz
przeniesiony z powrotem bezpo艣rednio do g艂贸wnego okna
Midnight Commandera, 偶eby powr贸ci膰 do wykonywania
aplikacji po prostu naci艣nij zn贸w C-o. Je艣li masz
zawieszon膮 aplikacj臋 w艂a艣nie przez u偶ycie tego triku,
nie b臋dziesz m贸g艂 "odpala膰" innych program贸w spod
Midnight Commandera dop贸ki nie zamkniesz zawieszonego
programu.

Aby dowiedzie膰 si臋 czego艣 na temat polskiech liter w
Midnight Commanderze przeczytaj sekcj臋 Polskie litery.

[Directory Panels]
Panel Katalog贸w

Sekcja opisuje klawisze, kt贸re operuj膮 na panelu
katalog贸w. Je艣li chcesz wiedzie膰 jak zmieni膰 panele
zobacz sekcj臋 Lewe i prawe menu.

Tab, C-i. Zmienia aktywny panel. Stary panel staje si臋 w
tym momencie aktywnym panelem, a aktywny staje si臋
starym. Linia wyboru zmienia swoje po艂o偶enia do
aktywnego panelu.

Insert, C-t. DEPRECATED! Do zaznaczania plik贸w mo偶esz
u偶ywa膰 klawisza Insert lub C-t. 呕eby odznaczy膰 plik po
prostu zaznacz jaki艣 ju偶 zaznaczony.

Insert  to tag files you may use the Insert key (the
        kich1 terminfo sequence). To untag files, just
        retag a tagged file.

M-e     to change charset of panel you may use M-e
        (Alt-e). Recoding is made from selected codepage
        into system codepage. To cancel the recoding you
        may select "directory up" (..) in active panel.
        To cancel the charsets in all directories, select
        "No translation " in the dialog of encodings.

M-g, M-r, M-j. U偶ywane do wybierania najwy偶szego,
艣rodkowego i najni偶szego pliku w panelu.

C-s, M-s. Uruchamia szukanie pliku w katalogu na podstawie
jego nazwy. Kiedy szukanie jest aktywne, ka偶de
naci艣ni臋cie klawisza doda jeden znak do poszukiwania
zamiast wypisania go linii polece艅. Je艣li opcja "Show
mini-status" jest w艂膮czona, szukany ci膮g znak贸w
pojawia si臋 w linii mini-statusu. Kiedy wpisujemy znak,
linia wyboru przemieszcza si臋 do nast臋pnego pliku
zaczynaj膮cego si臋 od podanych liter. Klawisze backspace
lub del mog膮 by膰 u偶ywane do poprawiania b艂臋d贸w.
Je艣li C-s zostanie naci艣ni臋te ponownie, Midnight
Commander rozpoczyna szukanie nast臋pnego pliku
zaczynaj膮cego si臋 od podanych znak贸w.

M-t. Prze艂膮cza tryb wy艣wietlania do nast臋pnego
mo偶liwego. U偶ywaj膮c tej opcji 艂atwo jest przej艣膰
szybko z d艂ugiego do kr贸tkiego trybu wy艣wietlania jak
r贸wnie偶 do tego zdefiniowanego przez u偶ytkownika.

C-\ (control-backslash). Pokazuje hotlist臋 katalog贸w i
zmienia katalog do wybranego przez u偶ytkownika.

+ (plus). U偶ywane do zaznaczania grupy plik贸w. Midnight
Commander zapyta o wyra偶enie opisuj膮c膮 grup臋. Je艣li
opcja Shell Patterns jest w艂膮czona, typ wyra偶e艅 jest
bardzo podobny do tego w pow艂oce (* dla zera i wi臋cej
znak贸w i ? dla jednego znaku). Je艣li za艣 opcja Shell
Patterns jest wy艂膮czona, spos贸b zaznaczania plik贸w
jest zgodny z ustawieniami (zobacz ed(1)).

\ (backslash). U偶ywaj znak贸w "\" do odznaczania grupy
plik贸w. Jest to przeciwie艅stwo klawisza plus.

strza艂ka do g贸ry, C-p. Przenosi lini臋 wyboru do
poprzedniej pozycji w panelu.

strza艂ka do do艂u, C-n. Przenosi lini臋 wyboru do
nast臋pnej pozycji w panelu.

home, a1, M-<. Przenosi lini臋 wyboru do pierwszej pozycji
w panelu.

end, c1, M->. Przenosi lini臋 wyboru do ostatniej pozycji
w panelu.

PageDown, C-v. Przenosi lini臋 wyboru jedn膮 stron臋 do
do艂u.

PageUp, M-v. Przenosi lini臋 wyboru jedn膮 stron臋 do
g贸ry.

M-o. Je艣li drugi panel jest zwyk艂ym panelem
wy艣wietlaj膮cym i w aktywnym panelu stoisz na katalogu,
drugi panel b臋dzie pokazywa膰 zawarto艣膰 akutalnego
katalogu (tak jak w Emacsie kombinacja C-o). Je艣li nie
stoisz na katalogu zawarto艣ci膮 drugiego katalogu stanie
si臋 katalog o jedno pi臋tro wy偶szy od aktualnego.

C-PageUp, C-PageDown. Dzia艂a tylko na konsoli typu Linux:
wykonuje przej艣cie do katalogu ".." lub do aktualnie
wybranego, w zale偶no艣ci od kombinacji.

M-y. Przenosi do poprzedniego katalogu w historii, podobne
do klikni臋cia myszk膮. '<'.

M-u. Przechodzi do nast臋pnego katalogu w historii,
podobne do klikni臋cie myszk膮 w '>'.

M-S-h, M-H. Wy艣wietla histori臋 katalog贸w, podobne
dzia艂anie do klikni臋cia myszk膮 'v'.

[Shell Command Line]
Linia Pow艂oki

Ta sekcja opisuje klawisze, kt贸re s膮 u偶yteczne do
efektywniejszego wpisywania podczas podawania komend
pow艂oki.

M-Enter. Kopiuje nazw臋 aktualniego wybranego pliku do
linii polece艅.

C-Enter. To samo co M-Enter, dzia艂a tylko na konsoli typu
Linux.

M-Tab. Wykonuje doko艅czenie nazw plik贸w, komend,
zmiennych, u偶ytkownik贸w, nazw host贸w za Ciebie.

C-x t, C-x C-t. Kopiuje nazwy zaznaczonych plik贸w (lub
je艣li nie ma zaznaczonych - aktywnego) w aktywnym (C-x t)
lub nieaktywnym panelu (C-x C-t) do linii polece艅.

C-x p, C-x C-p. Pierwsza kombinacja kopiuje pe艂n膮
艣cie偶k臋 z aktywnego, a druga z nieaktywnego panelu.

C-q. Komenda 'quote' (cytuj) mo偶e by膰 u偶ywana do
wpisywania do wiersza polece艅 znak贸w, kt贸re normalnie
przechwytywane s膮 przez Commandera (tak jak znak '+').

M-p, M-n. U偶ywaj tych klawiszy, 偶eby przegl膮da膰
histori臋 komend. M-p wy艣wietla poprzedni膮, a M-n
nast臋pn膮 komend臋.

M-h. Wy艣wietla histori臋 aktualnej linii polece艅.

[General Movement Keys]
Podstawowe klawisze ruchu

Przegl膮darka pomocy, podgl膮d plik贸w i drzewo katalog贸w
u偶ywaj膮 podobnych klawiszy do przemieszczania. Przez to
akceptuj膮 dok艂adnie te same klawisze. Ka偶de z nich z
reszt膮 traktuj膮 je jako swoje w艂asne.

Niekt贸re partie Midnight Commandera r贸wnie偶 u偶ywaj膮
tych klawiszy, wi臋c niniejsza sekcja mo偶e by膰
u偶yteczna r贸wnie偶 dla tych partii.

strza艂ka w g贸r臋, C-p. Przechodzi jedn膮 lini臋 wstecz.

strza艂ka w d贸艂, C-n. Przechodzi jedn膮 lini臋 naprz贸d.

Page Up, M-v. Przechodzi jedn膮 stron臋 wstecz.

Next Page, Page Down, C-v. Przechodzi jedn膮 stron臋
naprz贸d.

Home, A1. Przechodzi do pocz膮tku.

End, C1. Przechodzi na koniec.

Przegl膮darka pomocy i podgl膮d plik贸w akceptuj膮
nast臋puj膮ce klawisze (poza tymi opisanymi powy偶ej).

b, C-b, C-h, Backspace, Delete. Przechodzi jedn膮 stron臋
wstecz.

klawisz spacji. Przechodzi jedn膮 stron臋 naprz贸d.

u, d. Przechodzi p贸艂 strony naprz贸d lub wstecz.

g, G. Przechodzi do pocz膮tku lub do ko艅ca.

[Input Line Keys]
Linia wej艣ciowa klawiszy

Linie wej艣ciowe (te u偶ywane w linii komend i w oknach
dialogowych), akceptuj膮 nast臋puj膮ce klawisze:

C-a. umieszcza kursor na pocz膮tku linii.

C-e. umieszcza kursor na ko艅cu linii.

C-b, move-left. przenosi kursor o jedn膮 pozycj臋 w lewo.

C-f, move-right. przenosi kursor o jedn膮 pozycj臋 w
prawo.

M-f. przesuwa kursor o jedno s艂owo naprz贸d.

M-b. przesuwa kursor o jedno s艂owo wstecz.

C-h, backspace. kasuje poprzedni znak.

C-d, Delete. kasuje znak w miejscu kursora (nad nim).

C-@. wstawia zaznaczenie do kasowanie (patrz nast臋pne
pozycje).

C-w. kopiuje tekst spomi臋dzy kursora i zaznaczenia do
bufora i usuwa go z linii polece艅.

M-w. to samo co C-w tylko, 偶e nie usuwa tekstu z linii.

C-y. wstawia spowrotem zawarto艣膰 wyci臋tego bufora.

C-k. wycina tekst od kursora do ko艅ca linii.

M-p, M-n. U偶ywaj tych klawiszy, 偶eby przegl膮da膰
histori臋 komend. M-p wy艣wietla poprzedni膮, a M-n
nast臋pn膮.

M-C-h, M-Backspace. kasuje jedno s艂owo wstecz
(poprzednie).

M-Tab. Wykonuje doko艅czenie nazw plik贸w, komend,
zmiennych, u偶ytkownik贸w, nazw host贸w za Ciebie.



[Menu Bar]
Linia menu

Linia menu uaktywnia si臋 kiedy wciskasz klawisz F9 lub
kiedy klikasz myszk膮 na najwy偶szy wiersz ekranu. Linia
menu ma pi臋膰 podmenu: "left", "file", command",
"options" i "right" (po polsku to jest "lewe", "plik",
"komendy", "opcje", "prawe").

Lewe i prawe menu pozwalaj膮 ci na modyfikacje wygl膮du
lewego i prawego panelu katalogowego.

Menu plik pozwala na wykonanie akcji na aktualnym lub
zaznaczonych plikach.

Menu komend mie艣ci w sobie mo偶liwe do wykonania akcje,
kt贸re s膮 du偶o bardziej globalne i nie maj膮 zwi膮zku z
aktualnym i zaznaczonymi plikami.

[Left and Right Menus]
Lewe i prawe menu

Wygl膮d panelu katalogowego mo偶e zosta膰 zmieniony
poprzez menu left i right.

[Listing Mode...]
Tryby wy艣wietlania (Listing modes)

Tryby wy艣wietlania s膮 u偶ywane do zmienia ustawie艅 przy
wy艣wietlaniu. Dost臋pne s膮 cztery r贸偶ne tryby: Full,
Brief, Long i User. Tryb "Full" pokazuje nazw臋, rozmiar i
czas modyfikacji pliku.

Tryb "Brief" pokazuje tylko nazw臋 pliku i ma dwie kolumny
(dzi臋ki temu mo偶e pokazywa膰 nawet dwa razy wi臋cej ni偶
inne tryby). Tryb "Long" jest podobny do wyniku polecenia
ls -l. Zabiera on szeroko艣膰 ca艂ego ekranu.

Je艣li wybierzesz tryb "user" (u偶ytkownika), b臋dziesz
m贸g艂 wybra膰 w艂asny spos贸b wy艣wietlania.

Tryb u偶ytkownika musi zaczyna膰 si臋 od okre艣lenia
wielko艣ci panelu. Mo偶e to by膰 "half" (p贸艂) lub "full"
(ca艂y) i okre艣la, czy ma by膰 widoczny jeden du偶y panel
na ca艂y ekran czy dwa mniejsze.

Po rozmiarze panelu mo偶esz w艂膮czy膰 tryb dw贸ch kolumn
panelu. Robi si臋 to dodaj膮c liczb臋 "2" do tekstu
formatu.

Po tym wpisujesz ju偶 nazwy p贸l z podaniem opcjonalnej
wielko艣ci. Wszystkie mo偶liwe pola jakich mo偶esz u偶y膰
to:

name    wy艣wietla nazw臋 pliku.

size    wy艣wietla wielko艣膰 pliku.

bsize   jest alternatyw膮 dla format size. Wy艣wietla
        rozmiar plik贸w, a dla katalog贸w po prostu
        wy艣wietla tekst "SUB-DIR" lub "UP--DIR".

type    wy艣wietla jednoznakowy opis typu pliku. Ten znak
        jest taki sam co ten wy艣wietlany prze komend臋
        ls z flag膮 -F. Wy艣wietlana jest gwiazdka dla
        plik贸w wykonywalnych, uko艣nik dla katalog贸w,
        ma艂pa (@) dla dowi膮za艅, znak r贸wno艣ci dla
        gniazd, minus dla urz膮dze艅 niestniej膮cych,
        znak plus dla urz膮dze艅 istniej膮cych, pionow膮
        kresk臋 (|) dla kolejek FIFO, tyld臋 dla
        dowi膮za艅 symbolicznych, i wykrzyknik dla
        dowi膮za艅 wskazuj膮cych na nieistniej膮cy plik.

mark    Gwiazdka je艣li plik jest zaznaczony, spacja
        je艣li nie jest.

mtime   czas ostatniej modyfikacji pliku.

atime   czas ostatniego dost臋pu do pliku.

ctime   czas utworzenia pliku.

perm    tekst reprezentuj膮cy aktualne uprawnienia do
        pliku.

mode    warto艣膰 (cyfrowa) przedstawiaj膮ca prawa do
        pliku.

nlink   liczba dowi膮za艅 do pliku. ngid GID
        (numeryczny).

nuid    UID (numeryczny).

owner   w艂a艣ciciel pliku.

group   grupa pliku.

inode   numer i-w臋z艂a pliku.

Mo偶esz r贸wnie偶 u偶ywa膰 nast臋puj膮cych znak贸w dla
zmiany wy艣wietlania:

space   spacja w formacie wy艣wietlania.

|       Ten znak jest u偶ywany w celu dodania pionowej
        linii od formatu wy艣wietlania.

呕eby wymusi膰 szeroko艣膰 pola, po prostu dodaj ':' a
potem ilo艣膰 znak贸w jakie chcesz 偶eby mia艂o pole.
Je艣li numer zaczyna si臋 od '+', to szeroko艣膰 nie mo偶e
by膰 mniejsza od podanej, je艣li program zobaczy, 偶e jest
jeszcze troch臋 miejsca na ekranie, rozszerzy to pole.

Na przyk艂ad tryb Full wy艣wietla w formacie:

half type name | size | mtime

A format Long wy艣wietla w formacie:

full perm space nlink space owner space group space size
space mtime space name

A to jest ca艂kiem 艂adny tryb u偶ytkownika:

half name | size:7 | type mode:3

Panele mog膮 by膰 r贸wnie偶 przestawione do
nast臋puj膮cych tryb贸w:

Info    Tryb info wy艣wietla informacj臋 o aktualnie
        zaznaczonym pliku i (je艣li to mo偶liwe) o
        systemie plik贸w.

Tree (drzewo)
        Widok drzewa jest ca艂kiem podobny do widoku
        
Drzewa katalog贸wDirectory Tree. Zobacz t臋 sekcj臋 je艣li
        chcesz si臋 dowiedzie膰 czego艣 na ten temat.

Quick View
        W tym trybie, panele zostan膮 prze艂膮czone w
        tryb zredukowanego podgl膮du wy艣wietlaj膮cego
        zawarto艣膰 aktualnego pliku. Je艣li zaznaczysz
        panel (klawiszem tab lub myszk膮), b臋dziesz
        mia艂 dost臋p do wi臋kszo艣ci komend podgl膮du.[Sort Order...]
Porz膮dek sortowania (Sort order...)

Istnieje osiem porz膮dk贸w sortowania. Przez: nazw臋,
rozszerzenie, dat臋 modyfikacje, dat臋 odczytu, dat臋
zmiany, rozmiar, numeru i-w臋z艂a i niesortowane.
Porz膮dek sortowanie mo偶esz wybra膰 w oknie dialogowym
porz膮dku sortowania. Mo偶liwe jest r贸wnie偶 wybranie
porz膮dku wstecznego (od ty艂u).

Standardowo, katalogi s膮 sortowane przed plikami, ale
mo偶e to by膰 zmienione przez opcj臋 Mix all files
(mieszaj wszystkie pliki).

[Filter...]
Filtry (Filter...)

Komenda filtra pozwala ci na podanie rozszerzenia, kt贸re
musi by膰 spe艂nione, 偶eby pliki by艂y widoczne (na
przyk艂ad *.tar.gz). Niezale偶nie od filtru katalalogi i
dowi膮zania do katalog贸w s膮 zawsze pokazywane.

[Reread]
Od艣wie偶 (Reread)

Komenda od艣wie偶 od艣wie偶a widok wszystkich plik贸w w
katalog贸w. Jest to u偶yteczne je艣li inny proces
stworzy艂 lub usun膮艂 jaki艣 pliki. Je艣li u偶y艂e艣
panelu zewn臋trznego, wszystkie informacje zostan膮
przywr贸cone do prawdziwego stanu.[File Menu]
Menu plik贸w (File menu)


Midnight Commander u偶ywa klawiszy F1 - F10 jako skr贸t贸w
klawiszowych do komend wyst臋puj膮cych w menu plik贸w. Na
terminalach bez funkcji klawiszowych (F1 - F10) mo偶na
u偶ywa膰 kombinacji klawisza Escape i numeru ( odpowiednio
1 dla F1, 2 dla F2 itd. )

Menu plik贸w ma nast臋puj膮ce komendy (skr贸ty klawiszowe
umieszczone s膮 na dole ekranu):

Pomoc (F1)

Wywo艂uje wbudowan膮 przegl膮dark臋 plik贸w pomocy.
Wewn膮trz niej mo偶na u偶ywa膰 klawisza Tab 偶eby
przej艣膰 do nast臋pnego dowi膮zania, Enter 偶eby
przej艣膰 do wybranego dowi膮zania. Klawisze Spacji i
Backspace s膮 u偶ywane do poruszania si臋 naprz贸d i
wstecz na stronach pomocy. Naci艣nij klawisz F1 偶eby
uzyska膰 pe艂n膮 list臋 dost臋pnych klawiszy w pomocy.

Menu (F2)

Wywo艂uje menu u偶ytkownika. Menu u偶ytkownika jest
艂atwym w u偶yciu narz臋dziem s艂u偶膮cym do obs艂ugi
zewn臋trznych program贸w i dodatkowych opcji Midnight
Commandera.

Podgl膮d (F3, Shift-F3)

W艂膮cza podgl膮d aktualnie wybranego pliku. Standardowowo
wywo艂ywany jest wbudowany podgl膮d plik贸w, ale je艣li
opcja "Use internal view" jest wy艂膮czona, wywo艂ywany
jest zewn臋trzny program do pogl膮du, wskazywany przez
zmienn膮 PAGER. Je艣li jednak zmienna PAGER nie zosta艂a
jeszcze zdefiniowana, wywo艂ywana jest komenda "view".
Je艣li u偶yjesz kombinacji klawiszy Shift-F3, pogl膮d
zostanie wywo艂any bez jakiegokolwiek formatownia pliku.

Filtrowany podgl膮d (M-!)

Ta kombinacja klawiszy oczekuje na komend臋 i jej argument
(argumentem standardowo jest wybrany aktualnie plik),
ca艂e wyj艣cie programu przekierowywane jest do pliku,
kt贸ry zostaje automatycznie wy艣wietlony na ekranie w
trybie podgl膮du.

Edycja (F4)

Aktualnie ta komenda wywo艂uje edytor vi(1) lub edytor
wybrany w zmiennej 艣rodowiskowej, lub wbudowany
wewn臋trzny edytor plik贸w je艣li opcja use_internal_edit
jest w艂膮czona.

Kopiuj (F5)

W艂膮cza okno dialogowe, w kt贸rym standardowo znajduje
si臋 艣cie偶ka do katalogu w nieaktywnym panelu, po czym
kopiuje aktualny plik (lub wybrane je艣li wybrano
jakiekolwiek) do katalogu, kt贸ry wybrali艣my w oknie
dialogowym. Podczas procesu kopiowania mo偶esz go w
ka偶dej chwili przerwa膰 wciskaj膮c C-c lub Esc. 呕eby
dowiedzie膰 si臋 czego艣 wi臋cej na temat joker贸w w
艣cie偶ce 藕r贸d艂owej (kt贸rymi najcz臋艣ciej b臋d膮 *
lub ^\(.*\)$) i innych mo偶liwych okre艣le艅 w katalogu
docelowym zobacz kategori臋 "Maski
kopiowania/przenoszenia"

Na niekt贸rych systemach mo偶liwe jest kopiowanie w tle,
robi si臋 to klikaj膮c na przycisk backgorund (lub
naciskaj膮c kombinacj臋 M-b w oknie dialogowym).
Background Jobs jest u偶ywane do kontrolowania prac w tle.

Link (C-x l)

Tworzy sztywne dowi膮zanie do aktualnego pliku.

SymLink (C-x s)

Tworzy symboliczne dowi膮zanie do aktualnego pliku. Dla
tych, kt贸rzy nie wiedz膮 co to jest dowi膮zanie:
tworzenie dowi膮zania do pliku jest tak jak kopiowanie
pliku, z tym tylko, 偶e zar贸wno plik 藕r贸d艂owy i
docelowy reprezentuj膮 ten sam plik. Na przyk艂ad, je艣li
edytujesz jeden z tych plik贸w, zmiany, kt贸re czynisz
pojawiaj膮 si臋 w obu plikach. Niekt贸rzy m贸wi膮 na
dowi膮zania aliasy lub skr贸ty.

Twarde dowi膮zanie wydaje si臋 by膰 prawdziwym plikiem. Po
stworzeniu go nie ma mo偶liwo艣ci rozr贸偶nienia, kt贸ry z
plik贸w jest oryginalny, a kt贸ry jest dowi膮zaniem. Jest
bardzo ci臋偶ko zauwa偶y膰, 偶e wskazuj膮 one na ten sam
plik. U偶ywaj dowi膮za艅 twardych wtedy kiedy nie chcesz
tego wiedzie膰.

Dowi膮zanie symboliczne jest tylko odwo艂aniem do
oryginalnego pliku. Je艣li ten plik zostanie wyrzucony,
dowi膮zanie stanie si臋 bezu偶yteczne. Jest ca艂kiem
艂atwo zauwa偶y膰, 偶e pliki odnosz膮 si臋 w gruncie
rzeczy do tego samego. Midnight Commander pokazuje znak
"@" przed nazw膮 pliku je艣li jest dowi膮zaniem
symbolicznym do innych (poza katalogami, przed kt贸rymi
pokazuje tyld臋 (~)). Oryginalny plik wskazywany przez
dowi膮zanie jest pokazywany w linii mini-statusu, je艣li
opcja "Show mini-status" jest w艂膮czona. U偶ywaj
dowi膮za艅 symbolicznych, je艣li chcesz unik膮膰
problem贸w z rozpoznawaniem twardych dowi膮za艅.

Zmiana nazwy/przeniesienie (F6)

W艂膮cza okno dialogowe, gdzie standardowo wpisana jest
nazwa katalogu w nieaktywnym panelu, i przenosi aktualnie
wybrany plik (lub zaznaczone je艣li cho膰 jeden jest
zaznaczony) do katalogu wpisanego w oknie dialogowym.
Podczas procesu przenoszenia mo偶esz u偶y膰 kombinacji
klawiszy C-c lub ESC, 偶eby przerwa膰 operacj臋. Po
wi臋cej szczeg贸艂贸w zobacz operacj臋 Kopiuj opisan膮
powy偶ej. Wi臋kszo艣膰 rzeczy jest ca艂kiem podobna.

Na niekt贸rych systemach mo偶liwe jest przenoszenie w tle,
robi si臋 to klikaj膮c na przycisk background (lub
naciskaj膮c kombinacj臋 M-b w oknie dialogowym).
Background Jobs jest u偶ywane do kontrolowania prac w tle.

"Utw贸rz katalog (F7)"

W艂膮cza menu dialogowe i zak艂ada katalog o podanej
nazwie

Kasuj (F8)

Kasuje aktualnie wybrany lub zaznaczone pliki w aktywnym
panelu. Podczas procesu mo偶esz nacisn膮膰 C-C lub Esc
偶eby przerwa膰 operacj臋. [skasowane pliki nie b臋d膮
jednak odzyskane - przyp. t艂umacza].

Zaznacz grup臋 (+)

U偶ywane do zaznaczania grupy plik贸w. Midnight Commander
b臋dzie 偶膮da艂 tekstu opisuj膮cego grup臋 plik贸w.
Je艣li opcja Shell Patterns jest w艂膮czona, tekst b臋dzie
traktowany jako globalny dla interpretatora (* oznacza
zero lub wi臋cej znak贸w a ? oznacza jeden znak). Je艣li
opcja Shell Patterns jest wy艂膮czona, wtedy zaznaczanie
plik贸w jest robione z zastosowaniem norm zewn臋trznych
(zobacz ed (1)).

Odznacz grup臋 (\)

U偶ywane do odznaczania grupy plik贸w. Jest
przeciwie艅stwem komendy Zaznacz pliki.

Wyjd藕 (F10, Shift-F10)

Zamyka Midnight Commandera. Shift-F10 jest u偶ywany je艣li
u偶ywasz "wrappera" pow艂oki. Shift-F10 nie przeniesie
ci臋 do katalogu, w kt贸rym by艂e艣 ostatnio w Midnight
Commanderze, zamiast tego przejdzie do katalogu, z
kt贸rego uruchomi艂e艣 program.

[Quick cd]
Szybka zmiana katalog贸w (Quick cd) M-c

Ta komenda jest bardzo u偶yteczna, je艣li masz ju偶
pe艂n膮 lini臋 polece艅, a chcesz przej艣膰 do innego
katalogu. Uruchamia ona ma艂e okno dialogowe, w kt贸rym
podajesz to co po normalnej komendzie cd po czym naciskasz
Enter. Wszystkie opcje s膮 dok艂adnie takie same jak we
wbudowanej komendzie cd.

[Command Menu]
Menu komend (Command Menu)

Komenda drzewo katalog贸w (Directory tree) pokazuje drzewo
katalog贸w.

Komenda "Find file" szuka pliku spe艂niaj膮cego podane
warunki, natomiast komenda "Swap panels" zamienia
zawarto艣ci obu paneli.

Komenda "Panels on/off" pokazuje wyj艣cie ostatniej
komendy interpetatora polece艅. Dzia艂a ona tylko na
terminalach typu Linux lub FreeBSD.

Komenda por贸wnywania katalog贸w (Compare directories)
(C-x d) por贸wnuje zawarto艣ci panelu katalogowego z
drugim. Mo偶esz potem u偶yc Kopiuj (F5) 偶eby stworzy膰
dwa dok艂adnie identyczne panele. Metoda "quick"
por贸wnuje tylko i wy艂膮cznie rozmiary plik贸w i ich
daty. Metoda "thorough" por贸wnuje pliki bajt po bajcie.
Ta metoda dzia艂a tylko wtedy kiedy komputer obs艂uguje
wywo艂anie mmap(2). Metoda "size-only" zwraca uwag臋 tylko
na rozmiar plik贸w. Nie ma dla niej 偶adnego znaczenia czy
plik ma inn膮 dat臋 lub zawarto艣膰, liczy si臋 tylko
rozmiar.

Komenda historii komend (Command history) pokazuje list臋
wpisanych komend. Ta, kt贸r膮 wybierzesz, jest kopiowana
do linii polece艅. Do historii komend mo偶na mie膰 dost臋p
r贸wnie偶 przy u偶yciu kombinacji M-p lub M-n.

Komenda hotlisty katalog贸w (Directory hotlist) (C-\)
pozwala na zmienianie katalog贸w do tych najcz臋艣ciej
u偶ywanych du偶o szybciej.

Komenda panelu zewn臋trznego (External panelize) pozwala
na wykonywania program贸w zewn臋trznych i ustawienia
zawarto艣ci paneli na to co zwr贸ci艂a wywo艂ana komenda.

Komenda edycji rozszerze艅 plik贸w (Extension file edit)
pozwala na w艂asny wyb贸r program贸w, kt贸re maj膮 by膰
u偶ywane do wykonywania plik贸w z podanymi rozszerzeniami.
Komenda edycji pliku menu (Menu file edit) mo偶e by膰
u偶ywana do edytowania menu u偶ytkownika (tego, kt贸re
pojawia si臋 po naci艣ni臋ciu kombinacji F2).

[Directory Tree]
Drzewo katalog贸w (Directory Tree)

Mo偶esz wybiera膰 katalogi z drzewa katalog贸w i Midnight
Commander przejdzie do wybranego przez Ciebie katalogu.

S膮 dwa sposoby wywo艂ywania drzewa. Prawdziwa komenda
drzewa katalog贸w jest dost臋pna z menu komend. Inn膮
metod膮 jest wybranie drzewa z menu "lewego" b膮d藕
"prawego".

呕eby nie mie膰 zbyt du偶ych op贸藕nie艅 Midnight
Commander skanuje tylko ma艂膮 ilo艣膰 katalog贸w (t臋
potrzebn膮 w danej chwili). Je艣li jakiego艣 katalogu nie
wida膰 przejd藕 do jego katalogu nadrz臋dnego i naci艣nij
C-r (lub F2).

Mo偶esz u偶ywa膰 nast臋puj膮cych klawiszy:

Generalne klawisze ruchu s膮 akceptowane.

Enter. W drzewie katalog贸w, wychodzi z trybu drzewa i
przechodzi zn贸w do trybu zwyk艂ego panelu. W podgl膮dzie
drzewa zmienia katalog w drugim panelu i zostaje w trybie
podgl膮du drzewa w panelu aktywnym.

C-r, F2 (Rescan). Od艣wie偶a aktualny katalog. U偶ywane
je艣li drzewo nie jest ju偶 aktualne. Nie pokazuje
katalog贸w, kt贸re ju偶 istniej膮 lub pokazuje te,
kt贸rych ju偶 nie ma.

F3 (Forget). Usuwa aktualny katalog z drzewa katalog贸w.
U偶ywaj tego je艣li chcesz usun膮膰 "艣miec膮ce" i
niepotrzebne katalogi z wy艣wietlania. 呕eby by艂y one
zn贸w widoczne wystarczy nacisn膮膰 F2.

F4 (Static/Dynamic). Prze艂膮cza pomi臋dzy dynamicznym
(standardowo) i statycznym trybem nawigacji.

W trybie statycznym mo偶esz u偶ywa膰 strza艂ek do do艂u i
do g贸ry do wybierania katalogu. Wszystkie zwiedzone
katalogi s膮 widoczne.

W trybie dynamicznym mo偶esz u偶ywa膰 strza艂ek w celu
wybrania r贸wnorz臋dnego katalogu, strza艂ki w lewo 偶eby
dosta膰 si臋 do katalogu domowego, strza艂ki w prawo w
celu dostania si臋 do katalogu podrz臋dnego. Widoczne jest
tylko najbardziej aktualne drzewo katalog贸w. Drzewo
zmienia si臋 wi臋c dynamicznie podczas twojego
przemieszczania.

F5 (Copy). Kopiuje katalog.

F6 (RenMov). Przenosi katalog.

F7 (Mkdir). Tworzy nowy katalog poni偶ej aktualnego.

F8 (Delete). Kasuje katalog z systemu plik贸w.

C-s, M-s. Szuka nat臋pnego katalogu spe艂niaj膮cego podane
warunki szukania. Je艣li taki nie istnieje te klawisze
spowoduj膮 przemieszczenie si臋 o jedn膮 lini臋 w d贸艂.

C-h, Backspace. Kasuje ostatni znak w ci膮gu znak贸w do
poszukiwania.

Jakikolwiek inny klawisz. Dodaje klawisz do ci膮gu znak贸w
do szukania i przenosi do najbli偶szego katalogu, kt贸rego
nazwa zaczyna si臋 od tych znak贸w. W podgl膮dzie drzewa
musisz najpierw uaktywni膰 szukanie naciskaj膮c C-s. Ci膮g
szukaj膮cy jest pokazywany w linii mini-statusu.

Nast臋puj膮ce klawisze s膮 dost臋pne tylko w drzewie
katalog贸w. Nie dzia艂aj膮 one w pogl膮dzie katalog贸w.

F1 (Help). Wywo艂uje podgl膮d pomocy i pokazuje t臋
sekcj臋.

Esc, F10. Wychodzi z drzewa. Nie zmienia katalog贸w.

Mysz jest obs艂ugiwana. Podw贸jne klikni臋cie ma znaczenie
identyczne do klawisza Enter. Zobacz r贸wnie偶 sekcj臋
Obs艂uga myszy.

[Find File]
Znajd藕 plik (Find File)

Komenda znajd藕 plik najpierw pyta si臋 o startowy katalog
do przeszukiwania i o nazw臋 pliku, kt贸ry ma by膰
znaleziony. Wciskaj膮c przycisk "Tree" (drzewo) mo偶esz
wybra膰 katalog startowy z drzewa katalog贸w.

Pole trzecie akceptuje wszystkie wyra偶enia podobne do
tych w egrep(1). Oznacza to, 偶e musisz rozpoczyna膰 znaki
o specjalnym znaczeniu kombinacj膮 "\" np. szukaj膮c
"strcmp (" b臋dziesz musia艂 wpisa膰 "strcmp \(" (bez
cudzys艂ow贸w oczywi艣cie).

Mo偶esz zacz膮膰 przeszukiwanie naciskaj膮c przycisk Ok.
Podczas szukania mo偶esz zatrzyma膰 proces przy u偶yciu
przycisku Stop i kontynuowa膰 po naci艣ni臋ciu Startu.

Mo偶esz przegl膮da膰 liste znalezionych plik贸w za pomoc膮
strza艂ek do do艂u i do g贸ry. Komenda Chdir przejdzie do
katalogu aktualnie wybranego. Przycisk Again zapyta si臋 o
nowe parametry do szukania (rozpocznie proces od nowa).
Przycisk Quit ko艅czy przeszukiwanie. Przycisk Panelize
umie艣ci znalezione pliki w aktywnym panelu katalogowym
tak, 偶e b臋dziesz m贸g艂 wykonywa膰 na nich standardowe
czynno艣ci (podgl膮d, kopiowanie, przenoszenie, kasowanie
itp.). Po spanelizowaniu wystarczy naci艣n膮膰 C-r 偶eby
powr贸ci膰 do normalnego trybu.

Mo偶liwe jest posiadanie listy katalog贸w, kt贸rych
szukanie plik贸w nie powinno uwzgl臋dnia膰 (na przyk艂ad
mo偶esz chcie膰 omin膮膰 przeszukiwanie CDROMu i innych
podmontowanych system贸w plik贸w).

Katalogi do omijania powinny by膰 umieszczone w zmiennej
find_ignore_dirs w sekcji Misc twojego pliku ~/.mc/ini.

Sk艂adowe katalog贸w powinny by膰 oddzielone od siebie
przez 艣redniki, to jest przyk艂ad:

[Misc]
find_ignore_dirs=/cdrom:/nfs/wuarchive:/afs

Mo偶esz wole膰 u偶ywa膰 panelu zewn臋trznego do
wykonywania niekt贸rych operacji. Szukanie pliku jest
dobre tylko dla prostych zapyta艅. U偶ywaj膮c panelu
zewn臋trznego mo偶esz dokonywa膰 tak skomplikowanych
wyszukiwa艅 jak tylko pragniesz.

[External panelize]
Panel zewn臋trzny

Panel zewn臋trzny pozwala ci na wykonywanie zewn臋trznych
program贸w i ogl膮danie ich wyj艣cia jako zawarto艣ci
aktywnego panelu.

Na przyk艂ad, je艣li chcesz aby w aktywnym panelu
wy艣wietlone zosta艂y wszystkie dowi膮zania w aktywnym
katalogu, mo偶esz u偶y膰 panelu zewn臋trznego i
nast臋puj膮cej komendy:

find . -type l -print
Zanim komenda zako艅czy dzia艂anie, zawarto艣膰 katalog贸w
nie b臋dzie ju偶 d艂u偶ej zawarto艣ci膮 aktualnego
katalogu, ale wszystkie pliki b臋d膮 symbolicznymi
dowi膮zaniami.

Je艣li chcesz wy艣wietli膰 wszystkie pliki, kt贸re
艣ci膮gn膮艂e艣 ze swoich serwer贸w ftp, mo偶esz u偶y膰
tej komendy awk 偶eby wypisa膰 nazw臋 pliku z log贸w
transferu:

awk '$9 ~! /incoming/ { print $9 }' < /var/log/xferlog

Mo偶esz zapisa膰 sobie cz臋sto u偶ywane komendy pod
jak膮艣 nazw膮, po to 偶eby m贸c ich potem u偶ywa膰 du偶o
艂atwiej. Robisz to po prostu wpisuj膮c komend臋 w linii
wej艣ciowej, a potem naciskaj膮膰 przycisk Add. Potem
wpisujesz nazw臋, pod jak膮 ta komenda ma by膰 widoczna.
Nast臋pnym razem po prostu wybierasz t臋 komend臋 z listy
i nie musisz ju偶 wpisywa膰 jej ponownie.

[Hotlist]
Hotlist

Hotlista katalog贸w pokazuje nazwy katalog贸w
wprowadzonych do hotlisty. Midnight Commander zmieni
miejsce do tego, kt贸re wskazuje nazwa katalogu. Z
hotlisty mo偶esz wyrzuca膰 ju偶 dodane pozycje par
nazw/wskaza艅 i dodawa膰 nowe. Dla dodawania mo偶esz
wykorzysta膰 kombinacj臋 (C-x h), kt贸ra dodaje 艣cie偶k臋
aktualnego katalogu do hotlisty. U偶ytkownik musi tylko
poda膰 pod jak膮 nazw膮 ma by膰 ten katalog widoczny.

Powoduje to przechodzenie do cz臋艣ciej przegl膮danych
katalog贸w znacznie szybciej. Mo偶esz u偶ywa膰 ci膮gle
warto艣ci CDPATH opisanej w sekcji Wewn臋trzne
przemieszczanie.

[Extension File Edit]
Edycja rozszerze艅 pli贸w (Extension File Edit)

Ta komenda wywo艂a tw贸j edytor na plik ~/.mc/bindings.
Format tego pliku jest nast臋puj膮cy (zmieni艂 si臋 on
pocz膮wszy od wersji 3.0):

Wszystkie linie zaczynaj膮ce si臋 od #, lub puste, nie s膮
brane pod uwag臋.

Linie zaczynaj膮ce si臋 od pierwszej kolumny powinny mie膰
nast臋puj膮cy format:

s艂owo kluczowe/wzorzec, tj. wszystko po s艂owie
kluczowym/ dop贸ki now膮 lini膮 nie jest wzorzec

s艂owami kluczowymi mog膮 by膰:

shell

        (wzorzec jest wtedy wyra偶eniem (bez joker贸w),
        tj. pasuj膮 wszystkie pliki *wzorzec. Np.: .tar
        znaczy *.tar)

regex

        (wzorzec jest normalnym wyra偶eniem)

type

        (plik spe艂nia wymagania je艣li `file %f` zgadza
        si臋 z wyra偶eniem wzorca (nazwa: cz臋艣膰 z
        `file %f` jest usuwana))

default

        (wszystkie pliki spe艂niaj膮, nie wa偶ne jaki
        jest wzorzec)

Inne linie powinny zaczyna膰 si臋 od spacji lub tabulacji
i powinny mie膰 one nast臋puj膮cy format:

s艂owo kluczowe=komenda (bez spacji przy znaku =), gdzie
s艂owem kluczowym powinno by膰:

Open (Otw贸rz) (je艣li u偶ytkownik naci艣nie Enter lub
kliknie dwukrotnie), View (Podgl膮d) (F3), Edit (Edytuj)
(F4).

command jest jak膮kolwiek jedn膮 lini膮 pow艂oki, z
zastosowaniem prostego makra.

Cele s膮 przeliczane od g贸ry do do艂u (porz膮dek jest tu
istotny). Je艣li jakiej艣 akcji brakuje, poszukiwanie
kontynuuje si臋 tak jakby wcze艣niej nie nast膮pi艂a
偶adna zgodno艣膰 (tj. je艣li zgadza si臋 z wzorcem
pierwszym i trzecim i brakuje w pierwszym akcji View, to
naciskaj膮c F3 u偶yta b臋dzie akcja z trzeciego wzorca).
Opcja default powinna wychwyci膰 wszystkie mo偶liwe akcje.

[Background Jobs]
Prace w tle (Background jobs)

Pozwalaj膮 ci one kontrolowa膰 status jakichkolwiek
proces贸w wykonywanych w tle przez Midnight Commandera
(tylko operacje kopiowania i przenoszenia, mog膮 by膰
wykonywane w tle). Z tego menu mo偶esz zastopowa膰,
zresetowa膰 i "zabi膰" proces w tle.

[Menu File Edit]
Edycja menu u偶ytkownika (Menu File Edit)

Menu u偶ytkownika jest bardzo u偶ytecznym menu, kt贸re
mo偶e by膰 tworzone w spos贸b dowolny, przez u偶ytkownika.
Kiedy tylko pr贸bujesz co艣 zrobi膰 przy u偶yciu tego
menu, 艂adowany jest plik .mc.menu z aktualnego katalogu,
ale tylko wtedy kiedy jest on w posiadaniu u偶ytkownika
lub roota i mamy do niego prawa zapisu. Je艣li takiego nie
ma pr贸buje si臋 z plikiem ~/.mc/menu z tymi samymi
za艂o偶eniami, je艣li jego te偶 nie ma - u偶ywa si臋
standardowego pliku systemowego, kt贸ry znajduje si臋 w
/usr/share/mc/mc.menu.

Format pliku z menu u偶ytkownika jest bardzo prosty. Linie
zaczynaj膮ce si臋 od czegokolwiek innego ni偶 spacja lub
tabulacja, s膮 traktowane jako wtyczki do menu (aby m贸c
u偶ywa膰 ich potem jako gor膮cych klawiszy, dobrze jest
aby pierwszy znak by艂 liter膮). Wszystkie linie
zaczynaj膮ce od spacji lub tabulacji, s膮 komendami,
kt贸re maj膮 by膰 wykonane je艣li wtyczka zostanie
wybrana.

Kiedy opcja zostaje wybrana, wszystkie komendy nale偶膮ce
do tej opcji kopiowane s膮 do pliku w katalogu tymczasowym
(najcz臋艣ciej do /usr/tmp), a potem plik jest wykonywany.
Pozwala to u偶ytkownikowi wk艂ada膰 normalne konstrukcje
pow艂oki do konstrukcji kodu wykonywanego. Po wi臋cej
informacji zobacz, u偶ywania makr.

To jest przyk艂adowy plik mc.menu:

A	Wyrzu膰 aktualny plik.
	od -c %f

B	Stw贸rz raport o b艂臋dzie i wy艣lij do roota.
	I=`mktemp ${MC_TMPDIR:-/tmp}/mail.XXXXXX` || exit 1
	vi $I
	mail -s "B艂膮d Midnight Commandera" root < $I
	rm -f $I

M	Przeczytaj poczt臋.
	emacs -f rmail

N	Przeczytaj grup臋 dyskucyjn膮.
	emacs -f gnus

J	Skopiuj rekursywnie ca艂y aktualny katalog.
	tar cf - . | (cd %D && tar xvpf -)

= f *.tar.gz | f *.tgz & t n
X       Zdekompresuj skompresowany plik tar.
	tar xzvf %f

Standardowe warunki

Ka偶da opcja mo偶e by膰 opatrzona w warunki. Warunek musi
zaczyna膰 si臋 od pierwszej kolumny i od znaku '='. Je艣li
warunek jest prawdziwy, opcja stanie si臋 opcj膮
domy艣ln膮.

Sk艂adnia warunku: 	= <warunek>
	    lub:	= <warunek> | <warunek> ...
	    lub:	= <warunek> & <warunek> ...

Warunek jest jednym z nast臋puj膮cych:

  f <wzorzec>           aktualny plik zgodny z wzorcem?
  F <wzorzec>           plik w drugim panelu zgodny z wzorcem?
  d <wzorzec>           aktualny katalog spe艂niaj膮cy wzorzec?
  D <wzorzec>           katalog w drugim panelu spe艂niaj膮cy wzorzec?
  t <typ>               aktualny pliku typu typ?
  T <typ>               plik w drugim panelu typu typ?
  ! <warunek>           zaprzeczenie warunku

Wzorzec jest normalnym wzorcem pow艂oki lub wyra偶eniem,
podobnym do wzorca pow艂oki. Mo偶esz zmieni膰 globalne
ustawienia wzorc贸w pow艂oki pisz膮c "shell_patterns=x" w
pierwszej linii menu u偶ytkownika (x jest r贸wne 0 lub 1).

Typ jest jednym lub wi臋cej z podanych znak贸w:

  n	nie katalog
  r	zwyk艂y plik
  d	katalog
  l	dowi膮zanie
  c	specjalny znak
  b	specjalny blok
  f	fifo
  s	gniazdo
  x	wykonywalny
  t	zaznaczony

Na przyk艂ad 'rlf' oznacza zwyk艂y plik, dowi膮zanie lub
fifo. Typ 't' jest troch臋 odmienny poniewa偶 dotyczy
panelu a nie pliku. Warunek '=t t' jest prawdziwy je艣li
s膮 jakie艣 zaznaczone pliki w aktywnym panelu, a
fa艂szywy je艣li nie ma.

Je艣li warunek rozpoczyna si臋 od '=?' zamiast '=' droga
przechodzenia przez warunki b臋dzie pokazywana za ka偶dym
razem kiedy warunek b臋dzie obliczany [przydatne do
wyszukiwania b艂臋d贸w - przyp. t艂umacza].

Warunki s膮 obliczane od lewej do prawej. Oznacza to, 偶e
	= f *.tar.gz | f *.tgz & t n
jest liczone tak samo jak
	( (f *.tar.gz) | (f *.tgz) ) & (t n)

To jest prosty przyk艂ad zastosowania tych warunk贸w:

= f *.tar.gz | f *.tgz & t n
L	Listuje zawarto艣膰 skompresowanego archiwum tar
	gzip -cd %f | tar xvf -

Warunki dodania

Je艣li warunek rozpoczyna si臋 od znaku '+' (lub '+?')
zamiast od '=' (lub '=?') jest to warunek dodania. Je艣li
warunek jest prawdziwy, opcja menu b臋dzie do艂膮czona do
menu. Je艣li nie jest prawdziwy, nie b臋dzie ona w nim
zawarty.

Mo偶esz 艂膮czy膰 ze sob膮 standardowe i dodane warunki
zaczynaj膮c warunek od kombinacji '+=' lub '=+' (lub '+=?'
lub '=+?' je艣li chcesz zobaczy膰 tras臋 b艂臋d贸w).
Je艣li chcesz u偶y膰 r贸偶nych warunk贸w, dodanego i
standardowego, mo偶esz poprzedzi膰 wpis menu dwoma
wierszami warunkowymi. Jednym zaczynaj膮cym si臋 od znaku
'+', a drugim od '='.

Wszelkie komentarze rozpoczynaj膮 si臋 od znaku '#'.

[Options Menu]
Menu opcji (Options Menu)

Midnight Commander ma niekt贸re opcje, kt贸re mog膮 by膰
w艂膮czane lyb wy艂膮czane w r贸偶nych oknach dialogowych
z tego menu. Opcja jest w艂膮czona je艣li widnieje przed
ni膮 gwiazdka lyb "x".

Komenda Configuration w艂膮cza okno dialogowe, z kt贸rego
mo偶esz zmieni膰 wi臋kszo艣膰 ustawie艅 Midnight
Commandera.

Menu Layout pozwala na zmian臋 wielu ustawie艅, kt贸re
maj膮 znacz膮cy wp艂yw na to jak MC b臋dzie wygl膮da艂 na
ekranie.

Menu Confirmation w艂膮cza okno dialogowe, w kt贸rym
mo偶esz ustawi膰 przy wykonaniu kt贸rych operacji chcesz
by膰 pytany o potwierdzenie.

Menu Display bits pozwala okre艣li膰 jakiego typu znaki
tw贸j terminal jest w stanie wy艣wietli膰.

Menu Learn Keys pokazuje okno dialogowe, w kt贸rym mo偶esz
pozna膰 kt贸re klawisze nie dzia艂aj膮 i w razie
problem贸w naprawi膰 to.

Menu Virtual FS pokazuje okno, w kt贸rym mo偶esz zmieni膰
niekt贸re ustawienia dotycz膮ce system贸w VFS.

Komenda Save Setup zachowuje wszystkie ustawienia z menu
Lewego, Prawego i Opcji.

[Configuration]
Konfiguracja

Opcje w tym oknie s膮 podzielone na trzy grupy: opcje
panelu (Panel Options), zatrzymaj po uruchomieniu (Pause
after run) i inne opcje (Other Options).

Opcje panelu

Show Backup Files. Standardowo Midnight Commander nie
wy艣wietla plik贸w ko艅cz膮cych si臋 znakiem '~' (tak jak
komenda ls -B w wersji GNU).

Show Hidden Files. Standardowo Midnight Commander
wy艣wietla wszystkie pliki zaczynaj膮ce si臋 od kropki
(tak jak ls -a).

Mark moves down. Standardowo kiedy zaznaczasz plik
(zar贸wno przy klawisze Insert) linia wyboru przenosi si臋
o jedno w d贸艂.

Drop down menus. Kiedy ta opcja jest w艂膮czona, kiedy
naciskasz klawisz F9 menu b臋dzie aktywowane, w przeciwnym
wypadku zostaniesz tylko przeniosiony do tytu艂贸w w tym
menu i b臋dziesz musia艂 wybra膰 opcj臋 r臋cznie przy
u偶yciu strza艂ek b膮d藕 te偶 przy u偶yciu pierwszej
litery z nazwy konkretnego menu.

Mix all files. Je艣li ta opcja jest w艂膮czona, wszystkie
pliki i katalogi s膮 pomieszane razem. Je艣li za艣 jest
wy艂膮czona, katalogi (i dowi膮zania do nich), s膮
listowane na pocz膮tku a pozosta艂e pliki dopiero za nimi.

Fast directory reload. Standardowo ta opcja jest
wy艂膮czona. Je艣li j膮 w艂膮czysz Midnight Commander
b臋dzie u偶ywa艂 triku do sprawdzenia czy zawarto艣膰
katalogu si臋 zmieni艂a. Trik polega na tym, 偶e sprawdza
si臋 i-w臋ze艂 katalogu i je艣li si臋 on zmieni艂 to
katalog jest 艂adowany na nowo. Oznacza to
prze艂adowywanie zawarto艣ci panelu tylko wtedy, kiedy
tworzysz lub kasujesz pliki. Je艣li robisz inne zmiany
(rozmiaru, w艂a艣ciciela, uprawnie艅, grupy itp.)
b臋dziesz musia艂 r臋cznie prze艂adowa膰 widok (np.
u偶ywaj膮c kombinacji klawiszy C-r).

Zatrzymaj po uruchomieniu

Po wykonaniu komendy, Midnight Commander mo偶e zrobi膰
pauz臋, po to aby艣 m贸g艂 spokojnie przejrze膰 wyj艣cie
ostatniej komendy. S膮 trzy mo偶liwe warto艣ci dla tej
zmiennej:

        Nigdy (Never) Oznacza, 偶e nie chcesz widzie膰
        wyj艣cia twojej komendy. Je艣li u偶ywasz
        termianala typu Linux lub FreeBSD czy te偶 xterm,
        b臋dziesz m贸g艂 jednak zobaczy膰 jej wyj艣cie
        naciskaj膮c C-o.

        "On dumb terminals" B臋dziesz mia艂 pauz臋 po
        uruchomieniu na terminalach, kt贸re nie s膮 w
        stanie pokazywa膰 widoku ostatniej komendy (na
        wszystkich terminalach, kt贸re nie s膮 xtermami
        lub Linux).

        Zawsze (Always) Program zatrzyma si臋 po
        wykonaniu ka偶dej z twoich komend.

Inne opcje

Operacje weryfikacji (Verbose operation). Prze艂膮cza czy
podczas kopiowania, kasowania, przenoszenia plik贸w ma
by膰 pokazywane okno dialogowe pokazuj膮ce stopie艅
zaawansowania. Je艣li masz powolny terminal, mo偶esz
chcie膰 wy艂膮czy膰 weryfikacj臋. Jest to wykonywane
automatycznie za ciebie je艣li tw贸j terminal jest
wolniejszy ni偶 9600 bps.

Zliczaj wszystko (Compute totals). Je艣li ta opcja jest
w艂膮czona, Midnight Commander zlicza wszytkie bajty
plik贸w, kt贸re s膮 przeznaczone do kopiowania,
przenoszenia, kasowania. Spowoduje to wy艣wietlanie du偶o
bardziej zaawansowanego wska藕nika post臋pu w zamian
zmiejszaj膮c troch臋 pr臋dko艣膰. Ta opcja nie ma 偶adnego
znaczenia je艣li opcja Verbose operation jest wy艂膮czona.

Wzorce pow艂oki (Shell patterns). Standardowo komendy
zaznacz (Select), odznacz (Unselect), i filtruj (Filter)
b臋d膮 u偶ywa膰 wyra偶e艅 takich samych jak pow艂oka.
Oznacza to, 偶e gwiazdka oznacza zero lub wi臋cej znak贸w,
znak zapytania dok艂adnie jeden znak, a ka偶dy inny znak
sam siebie. Je艣li ta opcja jest wy艂膮czona, stosowane
s膮 te, kt贸rych u偶ywa w komenda ed(1).

Auto Save Setup. Je艣li ta opcja jest w艂膮czona, kiedy
wychodzisz z Midnight Commandera konfiguracja MC zostanie
zachowana automatycznie (bez pytania) do pliku ~/.mc/ini.

Auto menus. Je艣li ta opcja jest w艂膮czona, menu
u偶ytkownika b臋dzie w艂膮czone na starcie. U偶yteczne do
budowania menu dla nie unixowc贸w.

U偶ywaj wewn臋trznego edytora (Use internal editor).
Je艣li ta opcja jest w艂膮czona, do edycji plik贸w
u偶ywany jest wbudowany edytor plik贸w. Je艣li ta opcja
jest wy艂膮czona, u偶ywany b臋dzie edytor wybrany w
zmiennej EDITOR. Je艣li 偶aden edytor nie zosta艂 wybrany,
u偶ywany b臋dzie vi(1). Zobacz sekcj臋 Wewn臋trzny edytor
plik贸w.

U偶ywaj wewn臋trznego podgl膮du (Use internal viewer).
Je艣li ta opcja jest w艂膮czona, wbudowany podgl膮d pliku
jest u偶ywany do ogl膮dania pliku. Je艣li ta opcja jest
wy艂膮czona, u偶ywany jest podgl膮d wybrany w zmiennej
PAGER. Je艣li 偶aden podgl膮d nie zosta艂 wybrany,
wywo艂ywana jest komenda view. Zobacz sekcj臋 Wbudowany
podgl膮d plik贸w.

Doka艅czanie: poka偶 wszystkie (Complete: show all).
Standardowo Midnight Commander pokazuje wszystkie mo偶liwe
doko艅czenia je艣li jest ich wi臋cej, kiedy naci艣niesz
drugi raz klawisz M-Tab, za pierwszym razem, po prostu
doka艅cza to na ile mo偶na i wydaje kr贸tki d藕wi臋k.
Je艣li chcesz widzie膰 wszystkie mo偶liwo艣ci po pierwszym
naci艣ni臋ciu M-Tab w艂膮cz t臋 opcj臋.

Obrotowy my艣lnik (Rotating dash). Je艣li ta opcja jest
w艂膮czona, Midnight Commander b臋dzie pokazywa艂
obracaj膮cy si臋 my艣lnik w lewym g贸rnym rogu, je艣li
b臋dzie akurat w trakcie wykonywania jakiego艣 procesu.

Lynx-like motion. Je艣li ta opcja jest w艂膮czona, mo偶esz
u偶ywa膰 strza艂ek przemieszczenia 偶eby automatycznie
zmienia膰 katalog je艣li aktualnie wybrany katalog jest
podkatalogiem, a linia polece艅 jest pusta. Standardowo ta
opcja jest wy艂膮czona.

Dowi膮zania pod膮偶aj膮ce cd (Cd follows links). Ta opcja,
je艣li jest w艂膮czona, zmusza Midnight Commandera 偶eby
pod膮偶a艂 za 艂a艅cuchem katalog贸w przy zmienianiu go w
panelu czy za pomoc膮 komendy cd. To jest standardowe
zachowanie basha. Je艣li jest wy艂膮czona, Midnight
Commander pod膮偶a za prawdziw膮 struktur膮 katalog贸w,
wi臋c cd .. je艣li wszed艂e艣 do katalogu poprzez
dowi膮zanie, przeniesie ci臋 do prawdziwego katalogu na
dysku, a nie tam gdzie wskazywa艂o dowi膮zanie.

Bezpieczne kasowanie (Safe delete). Je艣li ta opcja jest
w艂膮czona, nieumy艣lne kasowanie plik贸w stanie si臋
du偶o trudniejsze. Standardowy wyb贸r w linii
potwierdzenia zmienia si臋 z "Yes" na "No". Standardowo ta
opcja jest wy艂膮czona.

[Layout]
Wygl膮d (Layout)

Meny wygl膮d pozwala ci na r贸偶ne warianty zmieniania
og贸lnego wygl膮du zewn臋trznego ekranu. Mo偶esz wybra膰,
czy linia menu, linia polece艅, linia hint贸w (pomocy) i
linia klawiszy funkcyjnych maj膮 by膰 widoczne. Na
konsolach typu Linux lub FreeBSD mo偶esz wybra膰 ile linii
ma by膰 pokazywanych na wyj艣ciu okna.

Reszta powierzchni ekranu jest u偶ywana przez dwa panele
katalogowe. Mo偶esz wybra膰 nawet czy panele maj膮 by膰
u艂o偶one poziomo czy pionowo. Kolejn膮 mo偶liwo艣ci膮
jest zmiana ich standardowej szeroko艣ci (b膮d藕
wysoko艣ci). Jest ona standardowo r贸wna, ale mo偶na to
zmieni膰.

Standardowo ca艂a zawarto艣膰 panelu katalogowego jest
wy艣wietlana t膮 sam膮 barw膮, ale mo偶esz zmieni膰 to tak
aby uprawnienia i typy plik贸w by艂y wy艣wietlane
specjalnym pod艣wietlonym kolorem. Je艣li pod艣wietlanie
uprawnie艅 jest w艂膮czone, cz臋艣膰 p贸l (ta z
uprawnieniami i typami plik贸w) b臋dzie pod艣wietlona przy
u偶yciu koloru wybranego jako selected. Je艣li
pod艣wietlanie jest w艂膮czone, pliki s膮 kolorowane w
zale偶no艣膰i od swojego typu (np. katalogi, pliki typu
core, wykonywalne, ...).

Je艣li opcja Show Mini-Status jest w艂膮czona, jeden
wiersz informacji statusowych na temat aktualnie wybranej
rzeczy w panelu, b臋dzie pokazany na dole panelu.

[Confirmation]
Potwierdzanie (Confirmation)

W tym menu mo偶esz skonfigurowa膰 opcje potwierdzania dla
kasowania, zast臋powania, wykonywania przez naci艣ni臋cie
klawisza Enter, jak r贸wnie偶 wychodzenia z programu.

[Display bits]
Wy艣wietlanie znak贸w (Display bits)

U偶ywane do konfigurowania zakresu znak贸w widocznych
potem na ekranie. To ustawienie mo偶e by膰 7-bitowe je艣li
tw贸j terminal obs艂uguje tylko siedmiobitowe wyj艣cie,
ISO-8859-1 wy艣wietla wszystkie znaki z mapy ISO-8859-1 a
pe艂ny 8 bitowy przeznaczony jest dla tych terminali,
kt贸re radz膮 sobie z wy艣wietlaniem znak贸w
o艣miobitowych.

Zobacz sekcj臋 Polskie znaki, po wi臋cej szczeg贸艂贸w na
temat ich u偶ywania w Midnight Commanderze.

[Learn keys]
Nauka klawiszy (Learn keys)

W tym oknie mo偶esz przetestowa膰 czy twoje klawisz
F1-F20, Home, End itp. pracuj膮 poprawnie na twoim
terminalu. Cz臋sto nie dzia艂aj膮 tak, poniewa偶 bazy
danych terminali s膮 poniszczone.

Przemieszcza膰 si臋 mo偶esz za pomoc膮 klawisza Tab, za
pomoc膮 klawiszy ruchu edytora vi ('h' lewo, 'j' d贸艂,
'k' g贸ra i 'l' prawo) i po tym jak ju偶 raz naci艣niesz
dan膮 strza艂k臋 (zaznaczy si臋 ona na OK), za ich pomoc膮
r贸wnie偶.

Klawisze testujesz po prostu naciskaj膮c ka偶dy z nich.
Jak tylko naci艣niesz klawisz i pracuje on zupe艂nie
poprawnie, obok nazwy klawisza powinno pojawi膰 si臋 OK.
Kiedy klawisz jest ju偶 sprawdzony, zaczyna pracowa膰
normalnie (np. F1 wci艣ni臋ty po raz pierwszy po prostu
poka偶e, 偶e ten klawisz dzia艂a, ale naci艣ni臋ty po raz
drugi poka偶e pomoc). Taka sama sytuacja powtarza si臋
przy strza艂kach. Klawisz Tab powinien pracowa膰 zawsze.

Je艣li niekt贸re klawisze nie pracuj膮 poprawnie, nie
zobaczysz OK obok ich nazwy po naci艣ni臋ciu ich. Mo偶esz
chcie膰 je naprawi膰. Robisz to naje偶d偶aj膮c na
odpowiedni przycisk dla tego klawisza i naciskaj膮c Enter.
Poka偶e si臋 wtedy czerwona wiadomo艣膰 i zostaniesz
poproszony o podanie odpowiedniego klawisza. Je艣li chcesz
zrezygnowa膰, po prostu naci艣nij Esc i poczekaj do czasu
kiedy wiadomo艣膰 zniknie. W przeciwnym wypadku wci艣nij
klawisz, kt贸ry sobie 偶yczysz i r贸wnie偶 poczekaj na
znikni臋cie okna.

Kiedy sko艅czysz ju偶 ze wszystkimi klawiszami, mo偶esz
nacisn膮膰 Save 偶eby zachowa膰 zmiany do pliku ~/.mc/ini
do sekcji [terminal:TERM] (gdzie TERM jest nazw膮 twojego
aktualnego terminala) lub po prostu odrzuci膰 je.

[Virtual FS]
Wirtualny system plik贸w (Virtual FS)

Ta opcja daje ci kontrol臋 nad ustawieniami informacji
wirtualnego systemu plik贸w. Midnight Commander zachowuje
w pami臋ci informacje zwi膮zane z niekt贸rymi wirtualnymi
systemami plik贸w, po to 偶eby kolejne po艂膮czenia
przebiega艂y du偶o szybciej (np. 艣ci膮gane listy
katalog贸w z serwer贸w ftp).

Niemniej jednak, 偶eby mie膰 dost臋p do zawarto艣ci
skompresowanego pliku (np. skompresowanego pliku tar)
Midnight Commander musi stworzy膰 tymczasowy
nieskompresowany plik na twoim dysku.

Dopiero kiedy informacje w pami臋ci i tymczasowe pliki na
dysku s膮 zgodne z zasobami, mo偶esz chcie膰 zmieni膰
parametry informacji znajduj膮cych si臋 w buforze
podr臋cznym po to, 偶eby zmniejszy膰 obci膮偶enie dysku do
mninimum albo do zmaksymalizowania pr臋dko艣ci dost臋pu do
najcz臋艣ciej u偶ywanych system贸w plik贸w.

System plik贸w tar jest ca艂kiem inteligentny je艣li
chodzi o przechowywanie plik贸w: po prostu 艣ci膮ga
wej艣cia do katalog贸w i kiedy chcemy wi臋cej
szczeg贸艂贸w o nim to system je dla nas 艣ci膮ga.

W rzeczywisto艣ci jednak, pliki tar najcz臋艣ciej trzymane
s膮 jako skompresowane i jako i偶 natura tych plik贸w nie
pozwala na ogl膮danie ich bez dekompresji (nie ma tam
widocznych od razu wej艣膰 do katalog贸w), system plik贸w
musi by膰 najpierw zdekompresowany na dysk do pliku
tymczasowego i dopiero potem MC ma do niego dost臋p taki
jak do normalnego pliku typu tar.

Teraz, kiedy tak kochamy odwiedza膰 r贸偶ne pliki i
zwiedza膰 systemy plik贸w typu tar na ca艂ym dysku, jest
ca艂kiem prawdopodobne, 偶e wyjdziesz z takiego pliku, a
po kr贸tkim czasie b臋dziesz chcia艂 wejd艣膰 do niego
spowrotem. Poniewa偶 dekompresja jest powolna, Midnight
Commander b臋dzie robi艂 kopie plik贸w w pami臋ci na
okre艣lony czas, po up艂ywie kt贸rego pliki zostan膮
skasowane a miejsce zajmowane przez nie zwolnione.
Standardowo ten czas ustawiony jest na jedn膮 minut臋.

System plik贸w FTP trzyma list臋 katalog贸w z odwiedzanego
przez nas serwera w buforze podr臋cznym. Jego wa偶no艣膰
konfigurowana jest za pomoc膮 opcji
ftpfsdirectorycachetimeout. Ma艂a warto艣膰 dla tej opcji
mo偶e spowolni膰 wszystkie operacje na systemach ftp
poniewa偶 ka偶da operacja b臋dzie wymaga膰 kolejnych
zapyta艅 do serwera.

Ponadto mo偶esz zdefiniowa膰 serwer proxy dla transfer贸w
ftp i skonfigurowa膰 Midnight Commandera tak, aby zawsze
go u偶ywa艂. Zobacz sekcj臋 System plik贸w FTP (FTP File
System) po wi臋cej szczeg贸艂贸w.[Save Setup]
Zapisz ustawienia (Save Setup)

Na starcie Midnight Commander b臋dzie pr贸bowa艂 odczyta膰
opcje startowe z pliku ~/.mc/ini. Je艣li on nie istnieje,
odczyta on konfiguracje z og贸lnodost臋pnego pliku
/usr/share/mc/mc.ini. Je艣li on te偶 nie istnieje MC
u偶yje swoich domy艣lnych ustawie艅.

Komenda Save Setup tworzy plik ~/.mc/ini zachowuj膮c
aktualne ustawienia lewego, prawego menu, jak r贸wnie偶
menu opcji.

Je艣li w艂aczysz opcj臋 auto save setup, MC zawsze b臋dzie
zachowywa艂 standardowe ustawienie podczas wychodzenia.

Istniej膮 r贸wnie偶 ustawienia, kt贸re nie mog膮 by膰
zmienione z poziomu menu. Dla tych ustawie艅 musisz
wyedytowa膰 sw贸j plik konfiguracyjny za pomoc膮 twojego
ulubionego edytora. Zobacz sekcj臋 Specjalne ustawienia po
wi臋cej informacji.



[Executing operating system commands]
Wykonywanie polece艅 systemu operacyjnego (Executing
operating system commands)

Mo偶esz wykonywa膰 komendy wpisuj膮c je bezpo艣rednio do
linii polece艅 Midnight Commandera, lub wybieraj膮c
program, kt贸ry chcesz wykona膰 za pomoc膮 klawiszy
przemieszczenia i nacisn膮膰 Enter.

Je艣li naci艣niesz Enter na pliku, kt贸ry nie jest
wykonywalny, Midnight Commander sprawdzi rozszerzenie
pliku i por贸wna je z rozszerzeniami wybranymi w pliku
rozszerze艅 (Extensions File). Je艣li jaka艣 pozycja si臋
zgadza, wykonywana jest komenda (raczej bardziej
rozszerzone makro) powi膮zana z tym rozszerzeniem.

[The cd internal command]
Wbudowana komenda cd (The cd internal command)

Komenda cd jest interpretowana przez Midnight Commandera,
nie dok艂adnie tak samo jak wykonuje to pow艂oka. Przez to
rozkaz cd nie mo偶e zawiera膰 wielu sk艂adnik贸w makr,
kt贸re s膮 standardowo dost臋pne, jednak niekt贸rych
potrafi u偶ywa膰:

Tylda Znak tyldy (~) jest zawsze r贸wnoznaczny z wpisaniem
nazwy katalogu domowego. Je艣li po znaku tyldy dodasz
jaki艣 login u偶ytkownika, zostanie on zast膮piony przez
katalog domowy wybranego u偶ytkownika.

Na przyk艂ad, ~guest jest katalogiem domowym u偶ytkownika
guest, podczas kiedy ~/guest jest katalogiem guest w twoim
katalogu domowym.

Poprzedni katalog (Previous directory) Mo偶esz
przeskakiwa膰 do katalogu, w kt贸rym by艂e艣 poprzednio,
u偶ywaj膮c specjalnej nazwy katalogu '-' tak jak: cd -

katalogi CDPATH Je艣li katalog wybrany do przej艣cia nie
jest w naszym aktualnym katalogu, to Midnight Commander
u偶ywa 艣cie偶ki w zmiennej CDPATH do szukania w
jakimkolwiek z wymienionych tam katalog贸w.

Na przyk艂ad, mo偶esz ustawi膰 swoj膮 zmienn膮 CDPATH na
katalogi ~/src:/usr/src, pozwalaj膮c na zmian臋 katalog贸w
na jakikolwiek inny wewn膮trz ~/src i /usr/src, z miejsca
w kt贸rym jeste艣 (np. cd linux przeniesie ci臋 do
katalogu /usr/src/linux).

[Macro Substitution]
Obs艂uga makr (Macro Substitution)


Kiedy u偶ywamy menu u偶ytkownika, wykonujemy plik o
znajomym rozszerzeniu, lub wykonujemy komend臋 z linii
polece艅, mo偶emy u偶y膰 kilku bardzo prostych makr.

S膮 to:

"%f"

        Nazwa aktualnego pliku.

"%d"

        Nazwa aktulnego katalogu.

"%F"

        Nazwa pliku w niewybranym panelu.

"%D"

        Nazwa katalogu w niewybranym panelu.

"%t"

        Aktualnie zaznaczone pliki.

"%T"

        Pliki zaznaczone w nieaktywnym panelu.

"%u" i "%U"

        Podobne w dzia艂aniu do %t i do %T jednak z t膮
        r贸偶nic膮, 偶e pliki po ich u偶yciu zostan膮
        odznaczone. Oznacza to, 偶e mo偶na ich u偶y膰
        tylko raz w jednym menu, poniewa偶 potem nie
        b臋dzie ju偶 偶adnych plik贸w zaznaczonych.

"%s" i "%S"

        Wybiera: zaznaczone pliki je艣li s膮 jakie艣, w
        przeciwnym razie aktualny plik.

"%cd"

        To jest specjalne makro, kt贸re jest u偶ywane do
        zmieniania aktualnego katalogu na wybrany
        katalog, na kt贸rego froncie jeste艣my. Jest to
        u偶ywane przede wszystkim jako interfejs do
        wirtualnych system贸w plik贸w.

"%view"

        To makro jest u偶ywane 偶eby w艂膮cza膰 wbudowany
        podgl膮d plik贸w. Mo偶e by膰 ono pojedynczo lub z
        grup膮 argument贸w. Je艣li postanawiasz u偶ywa膰
        kt贸regokolwiek z tych argument贸w musisz je
        koniecznie wzi膮膰 w nawiasy.

        Argumentami s膮: ascii aby wymusi膰 podgl膮d w
        trybie ascii; hex aby wymusi膰 podgl膮d w trybie
        szesnastkowym; nroff przekazuje podgl膮dowi, 偶e
        powinien interpretowa膰 pogrubione i podkre艣lone
        sekwencje programu nroff; unformated aby
        przekaza膰 podgl膮dowi, 偶eby nie interpretowa艂
        komend nroff aby zrobi膰 tekst pogrubiony lub
        podkre艣lony.

"%%"

        Znak %

"%{jaki艣 tekst}"

        Pyta si臋 o zmienn膮. Pokazuje si臋 okienko
        wej艣ciowe i tekst wewn膮trz klamerek u偶ywany
        jest jako zach臋ta (prompt). Makro jest
        zast臋powane tekstem wpisanym przez u偶ytkownika.
        U偶ytkownik mo偶e nacisn膮膰 ESC lub F10 aby
        anulowa膰. To makro nie dzia艂a jeszcze w linii
        polece艅.

[The subshell support]
Obs艂uga podpow艂oki (The subshell support)

Podpow艂oka (pow艂oka w tle) jest opcj膮, kt贸ra musi by膰
wybrana przy kompilacji, dzia艂a ona z pow艂okami: bash,
tcsh i zsh.

Je艣li pow艂oka w tle jest w艂膮czona do komplilacji,
Midnight Commander b臋dzie sobie tworzy艂 kopie twojej
pow艂oki (tej zdefiniowanej w zmiennej SHELL, a je艣li nie
ma, to b臋dzie czerpa艂 bezpo艣rednio z pliku /etc/passwd)
i odpala艂 pseudo terminal, zamiast wywo艂ywa膰 now膮
pow艂ok臋 za ka偶dym razem kiedy wywo艂ujesz komend臋,
komenda b臋dzie przekazana pow艂oce w tle, jak tylko j膮
napiszesz. To pozwala ci na zmian臋 wielu zmiennych,
u偶ywanie funkcji pow艂oki i zdefiniowanych alias贸w,
kt贸re s膮 wa偶ne dop贸ki nie wyjdziesz z Midnight
Commandera.

Je艣li u偶ywasz basha mo偶esz wybra膰 startowe komendy
twojej pow艂oki w tle w pliku ~/.mc/bashrc, a ustawienia
klawiatury w ~/.mc/inputrc. U偶ytkownicy tcsh mog膮
wstawia膰 komendy startowe do pliku ~/.mc/tcshrc.

Je艣li kod pow艂oki w tle jest u偶yty, mo偶esz zawiesi膰
aplikacj臋 w dowolnej chwili po prostu naciskaj膮c
kombinacj臋 C-o i przeskakuj膮c spowrotem do Midnight
Commandera, je艣li zawiesisz jak膮艣 aplikacj臋 nie
b臋dziesz m贸g艂 u偶ywa膰 innych zewn臋trznych komend
zanim nie wyjdziesz z aplikacji, kt贸r膮 przerwa艂e艣.

Extra dodatkiem do u偶ywania pow艂oki w tle jest to, 偶e
zach臋ta widoczna w Midnight Commanderze jest t膮 sam膮,
kt贸r膮 aktualnie u偶ywasz w pow艂oce.

Zobacz sekcj臋 Opcje po wi臋cej informacji na temat tego,
jak mo偶esz kontrolowa膰 pow艂ok臋 w tle.

[Chmod]
Chmod

Okno Chmod jest u偶ywane do zmieniania atrybut贸w grupy
plik贸w lub katalog贸w. Mo偶e by膰 ono wywo艂ane
kombinacj膮 C-x c.

Okno Chmod ma dwie cz臋艣ci - Uprawnienia (Permissions) i
Plik (File)

W sekcji Plik wy艣wietlana jest nazwa pliku lub katalogu i
jego uprawnienia w formie liczbowej jak r贸wnie偶
w艂a艣ciciel i grupa.

W sekcji Uprawnienia jest kilka przycisk贸w, z kt贸rych
ka偶dy odpowiada za odpowiednie uprawnienie do pliku.
Podczas zmieniania atrybut贸w, widzisz jak zmienia si臋
warto艣膰 liczbowa w oknie Plik.

Do poruszania pomi臋dzy okienkami (przyciskami i polami do
zaznaczania) u偶ywaj strza艂ek lub klawisza tab. Aby
zmieni膰 pola lub wcisn膮膰 przycisk u偶ywaj klawisza
spacji. Mo偶esz r贸wnie偶 u偶ywa膰 "gor膮cych liter" aby
go wybra膰 (s膮 one pod艣wietlonymi literami na
przyciskach).

Aby uaktywni膰 wprowadzone zmiany wci艣nij Enter.

Kiedy pracujesz z grup膮 plik贸w, lub katalog贸w, mo偶esz
klikn膮膰 na bit, kt贸ry chcesz wybra膰 lub wyczy艣ci膰.
Kiedy ju偶 wybra艂e艣 bity, kt贸re chcesz zmieni膰,
mo偶esz wcisn膮膰 jeden z przycisk贸w aktywuj膮cych (Set
marked lub Clear marked).

I w ko艅cu, aby wprowadzi膰 dok艂adnie takie zmiany jak
wybra艂e艣, u偶yj przycisku [Set all], kt贸ry zadzia艂a na
wszystkich wybranych plikach.

[Marked all] w艂膮cza tylko zaznaczone atrybuty do
wybranych plik贸w.

[Set marked] w艂膮cza zaznaczone bity w atrybutach
wszystkich wybranych plik贸w.

[Clean marked] czy艣ci zaznaczone bity z atrybut贸w
zaznaczonych plik贸w.

[Set] ustawia atrybuty jednego pliku.

[Cancel] uniewa偶nia komend臋 chmod.

[Chown]
Chown

Komenda chown jest u偶ywana do zmiany w艂a艣ciela/grupy
pliku. Skr贸tem klawiszowym jest kombinacja C-x o.

[Advanced Chown]
Zaawansowane chown (Advanced Chown)

Zaawansowane chown jest komend膮 艂膮cz膮c膮 w sobie
komendy chmod i chown. Mo偶esz za jednym zamachem zmieni膰
atrybuty i w艂a艣ciela/grup臋 pliku.

[File Operations]
Operacje na plikach (File Operations)

Kiedy kopiujesz, przenosisz lub kasujesz pliki, Midnight
Commander pokazuje okno opisowe operacji na pliku.
Pokazuje nazw臋 pliku, na kt贸rym aktualnie dokonuje si臋
operacja. Widoczne s膮 co najwy偶ej trzy linie post臋pu.
Pierwsza (file) m贸wi nam jak du偶a cz臋艣膰 pliku
zosta艂a ju偶 przekopiowana. Druga (bytes) m贸wi jak du偶a
cz臋艣膰 wszystkich zaznaczonych plik贸w zosta艂a
przekopiowana jak do tej pory. Trzecia (count) m贸wi jaka
ilo艣膰 plik贸w zosta艂a ju偶 przekopiowana. Je艣li opcja
verbose jest wy艂膮czona, linia file i bytes nie jest
pokazywana.

S膮 dwa przyciski na dole okna dialogowego. Naciskaj膮c
przycisk Skip ominiemy reszt臋 aktualnie "ruszanego"
pliku. Naciskaj膮c przycisk Abort zatrzymamy ca艂膮
operacj臋, pominiemy reszt臋 plik贸w.

S膮 trzy inne okna dialogowe, kt贸re mog膮 si臋 w艂膮czy膰
podczas operacji na plikach.

Okno b艂臋d贸w informuje nas o b艂臋dach zaistnia艂ych
podczas operacji na pliku. S膮 w nim trzy mo偶liwo艣ci
wyboru. Przycisk Skip m贸wi 偶eby pomin膮膰 wybrany plik,
przycisk Abort 偶eby przerwa膰 ca艂膮 operacj膮, a Retry
aby ponowi膰 pr贸b臋 (np. kiedy usun膮艂e艣 problem
korzystaj膮c z innego terminala).

Okno zast臋powania jest pokazywane kiedy pr贸bujesz
przenie艣膰 lub przekopiowa膰 plik, a taki ju偶 w miejscu
docelowym istnieje. Okno pokazuje daty i wielko艣ci obu
plik贸w. Naci艣nij przycisk Yes aby nadpisa膰 (zast膮pi膰)
stary plik nowym, No aby pomin膮膰 ten plik, alL aby
zast膮pi膰 wszystkie pliki, nonE aby nigdy nie
zast臋powa膰 i Update aby zast膮pi膰 ale tylko wtedy kiedy
plik 藕r贸d艂owy jest nowszy ni偶 docelowy. Ca艂膮
operacj臋 mo偶esz przerwa膰 naciskaj膮c przycisk Abort.

Okno rekursywnego kasowania jest pokazywane kiedy
pr贸bujesz skasowa膰 katalog, kt贸ry nie jest pusty.
Naci艣nij przycisk Yes aby skasowa膰 katalog rekursywnie,
No aby pomin膮膰 katalog, alL aby skasowa膰 wszystkie
katalogi rekursywnie i nonE aby pomin膮膰 wszystkie
katalogi, kt贸re nie s膮 puste. Mo偶esz przerwa膰 ca艂膮
opecj膮 naciskaj膮c przycisk Abort. Je艣li wybra艂e艣
przycisk Yes lub alL b臋dziesz zapytany o potwierdzenie.
Wybierz "yes" tylko je艣li jeste艣 pewien, 偶e chcesz
skasowa膰 wszystko rekursywnie.

Je艣li zaznaczy艂e艣 pliki, i wykonujesz operacje tylko na
nich, to je艣li operacja si臋 uda艂a zostan膮 one
odznaczone, te, na kt贸rych operacja nie przebieg艂a
ca艂kowicie pomy艣lnie, pozostan膮 zaznaczone.

[Mask Copy/Rename]
Maski kopiowania/przenoszenia (Mask Copy/Rename)

Operacje przenoszenia i kopiowania pozwalaj膮 ci na
t艂umaczenie nazw plik贸w w 艂atwy spos贸b. Aby to
zrobi膰, musisz wybra膰 odpowiedni膮 mask臋 藕r贸d艂ow膮 i
najcz臋艣ciej w nazwie docelowej u偶y膰 gwiazdek.
Wszystkie pliki pasuj膮ce do maski 藕r贸d艂owej s膮
kopiowane/przenoszone w zgodzie z mask膮 docelow膮. Je艣li
s膮 jakie艣 pliki zaznaczone, tylko one s膮 brane pod
uwag臋 przy wybieraniu plik贸w.

S膮 jeszcze inne opcje, kt贸re mo偶esz ustawi膰:

Opcja Follow links m贸wi czy dowi膮zania i dowi膮zania
twarde w katalogu 藕r贸d艂owym powinny by膰 przenoszone
jako dowi膮zania czy te偶 powinna by膰 przegrywana ich
zawarto艣膰 (plik, na kt贸ry wskazuj膮).

Opcja Dive into subdirs ... m贸wi co program ma robi膰,
kiedy kopiuje si臋 katalog, a taki ju偶 istnieje.
Standardowo kopiuje si臋 pliki do wewn膮trz ju偶
istniej膮cego katalogu (dodaje), po w艂膮czeniu tej opcji
kopiuje si臋 katalog 藕r贸d艂owy do wn臋trza tego
katalogu. Mo偶e przyk艂ad pomo偶e:

Chcesz przekopiowa膰 zawarto艣膰 katalogu foo do /bla/foo,
kt贸re ju偶 istnieje. Normalnie (Dive nie jest
w艂膮czone), mc skopiuje to dok艂adnie do /bla/foo. Po
w艂膮czeniu tej opcji zawarto艣膰 zostanie skopiowana do
/bla/foo/foo poniewa偶 ten katalog ju偶 istnieje.

Opcja Preserve attributes m贸wi czy zachowywa膰 oryginalne
atrybuty pliku, czasy i je艣li jeste艣 rootem to nawet
numery UID i GID. Je艣li ta opcja jest wy艂膮czona
u偶ywana jest aktualna warto艣膰 zmiennej umask.

"Use shell patterns on"

Je艣li opcja obs艂ugi wzorc贸w pow艂oki jest w艂膮czona,
mo偶esz u偶ywa膰 znak贸w '*' i '?' w maskach
藕r贸d艂owych. Dzia艂aj膮 one tak jak w pow艂oce. W masce
docelowej mo偶esz u偶ywa膰 tylko '*' i '\<cyfra>'.
Pierwsza maska '*' w nazwie docelowej odnosi sie do
pierwszej gwiazdki w masce 藕r贸d艂owej, druga do drugiej
itd. Joker '\1' odnosi si臋 do pierwszego jokera w masce
藕r贸d艂owej, '\2' odnosi si臋 do drugiego i tak dalej a偶
do '\9'. Joker '\0' oznacza pe艂n膮 nazw臋 pliku
藕r贸d艂owego.

Dwa przyk艂ady:

Je艣li maska 藕r贸d艂owa jest "*.tar.gz", a miejscem
docelowym jest "/bla/*.tgz" i plikiem, kt贸ry ma zosta膰
przekopiowany jest "foo.tar.gz", to kopi膮 b臋dzie
"foo.tgz" w katalogu "/bla".

Za艂贸偶my, 偶e chcesz zaminie膰 miejscami nazw臋 i
rozszerzenie pliku, tak, 偶e plik "plik.c" ma by膰
zmieniony na "c.plik" itp. Maska 藕r贸d艂owa powinna by膰
nast臋puj膮ca: "*.*", natomiast docelowa: "\2.\1".

"Use shell patterns off"

Kiedy wzorce pow艂oki s膮 wy艂膮czone, MC nie dokonuje
automatycznego grupowania plik贸w. Musisz u偶y膰
wyra偶enia'\(...\)' w masce 藕r贸d艂owej aby
zasygnalizowa膰 istnienie joker贸w w masce docelowej. Jest
to troch臋 艂atwiejsze, ale te偶 wymaga aby troch臋 si臋
napisa膰. Z drugiej jednak strony, makra s膮 bardzo
podobne tych u偶ywanych kiedy wzorce pow艂oki s膮
w艂膮czone.

Dwa przyk艂ady:

Je艣li mask膮 藕r贸d艂ow膮 jest "^\(.*\)\.tar\.gz$",
docelow膮 jest "/bla/*.tgz" i plikiem do przekopiowania
jest "foo.tar.gz", kopi膮 b臋dzie "/bla/foo.tgz".

Za艂贸偶my, 偶e chemy zamieni膰 miejscami nazw臋 i
rozszerzenia, tak, 偶e plik "plik.c" b臋dzie si臋 nazywa艂
"c.plik" itp. Mask膮 藕r贸d艂ow膮 powinno by膰
"^\(.*\)\.\(.*\)$", a docelow膮 "\2.\1".

"Konwersje nazwy (Case Conversions)"

Mo偶esz r贸wnie偶 zmienia膰 nazwy plik贸w. Je艣li u偶yjesz
'\u' lub '\l' w masce docelowej, nast臋pny znak b臋dzie
przekonwertowany na du偶y lub ma艂y, zale偶nie od podanej
opcji.

Je艣li u偶yjesz '\U' lub '\L' w masce docelowej, nast臋pne
znaki b臋d膮 zmieniane na ma艂e lub du偶e (zale偶nie od
opcji), a偶 do napotkania znaku '\E' lub nast臋pnych '\U',
'\L' b膮d藕 te偶 ko艅ca linii.

Konwersje '\u' i '\l' maj膮 wy偶szy priorytet ni偶 '\U' i
'\L'.

Na przyk艂ad, je艣li mask膮 藕r贸d艂ow膮 jest '*' (shell
patterns on) lub '^\(.*\)$' (shell patterns off) i mask膮
docelow膮 jest '\L\u*', nazwa pliku b臋dzie mia艂a
pierwsz膮 liter臋 du偶膮, ale pozosta艂e ju偶 ma艂e,
niezale偶nie od obecnej nazwy.

Mo偶esz r贸wnie偶 u偶ywa膰 '\' aby "podkre艣li膰" znak. Na
przyk艂ad, '\\' jest backsleshem, a '\*' jest gwiazdk膮.

[Internal File Viewer]
Wbudowany podgl膮d plik贸w

Wbudowany podgl膮d plik贸w pozwala na dwa tryby
wy艣mietlania: ASCII i hex. Aby prze艂膮cza膰 si臋
pomi臋dzy tymi trybami u偶ywaj klawisza F4. Je艣li masz
zainstalowany program GNU gzip, b臋dzie on automatycznie
u偶ywany do dekompresji plik贸w w przypadku wyst膮pienia
takiej potrzeby.

Podgl膮d plik贸w b臋dzie pr贸bowa艂 u偶y膰 najlepszej
metody zalecanej przez system lub rozszerzenie pliku.
Wbudowany podgl膮d plik贸w b臋dzie interpretowa艂 wiele
ci膮g贸w znak贸w, i w艂膮cza艂 podkre艣lenie lub
pogrubienie, powoduj膮c tym samym du偶o przyjemniejszy
wygl膮d plik贸w.

Kiedy jeste艣 w trybie hex, funkcja szukania akceptuje
tekst w cudzys艂owach r贸wnie dobrze jak warto艣ci
szesnastkowe.

Mo偶esz miesza膰 ci膮gi znak贸w ze sta艂ymi tak jak:
"Ci膮g" 0xFE 0xBB "wi臋cej tekstu". Ci膮g pomi臋dzy
sta艂ymi i cudzys艂owami jest po prostu ignorowany.

Kilka wewn臋trznych szczeg贸艂贸w na temat podgl膮du: Na
systemach, kt贸re u偶ywaj膮 wywo艂ania systemowego
mmap(2), program mapuje pliki zamiast je 艂adowa膰; je艣li
system nie obs艂uguje mmap(2) lub plik pasuje do
kt贸rego艣 z wybranych filtr贸w, podgl膮d u偶yje jego
rozszerzalnych bufor贸w, dzi臋ki temu 艂aduj膮c tylko te
cz臋艣ci, do kt贸rych musisz mie膰 aktualnie dost臋p
(dotyczy r贸wnie偶 plik贸w skompresowanych).

Tu jest lista akcji powi膮zanych z ka偶dym klawiszem,
kt贸ry Midnight Commander obs艂uguje w wewn臋trznym
pogl膮dzie.

F1 Wywo艂uje wbudowan膮 przegl膮dark臋 pomocy.

F2 Prze艂膮cza tryb zawijania.

F4 Prze艂膮cza tryb wy艣wietlania.

F5 Id藕 do linii. Zostaniesz zapytany o numer linii i
zostanie ona wy艣wietlona na ekranie twojego monitora.

F6, /. Szukaj wyra偶e艅 w dalszej cz臋艣ci.

?, Wsteczne wyszukiwanie wyra偶enia.

F7 Normalne wyszukiwaniewyszukiwanie w trybie hex.

C-s. Zaczyna normalne szukanie je艣li nie by艂o 偶adnego
wcze艣niej, w przeciwnym razie szuka nast臋pnego
wyst膮pienia.

C-r. Zaczyna szukanie wsteczne je艣li jeszcze 偶adnego nie
by艂o, w przeciwnym razie szuka nast臋pnego wyst膮pienia.

n. Szuka nast臋pnego wyst膮pienia.

F8 Prze艂膮cza tryby Raw i Parsed. Poka偶e to plik w
postaci takiej w jakiej zosta艂 znaleziony na dysku, lub
je艣li zosta艂 wybrany jaki艣 filtr, b膮d藕 te偶 plik
spe艂nia wymagania w pliku mc.ext, wy艣wietlane jest to co
przekazuje filtr. Aktualne ustawienie jest zawsze
przeciwne ni偶 to napisane na przycisku, przycisk wskazuje
zawsze to co si臋 stanie po jego naci艣ni臋ciu.

F9 Prze艂膮cza pomi臋dzy trybami format i unformat. Kiedy
tryb formatu jest w艂膮czony podgl膮d b臋dzie
interpretowa艂 niekt贸re sentencje i pokazywa艂 tekst
pogrubiony i podkre艣lony innymi kolorami. Wynika z tego,
偶e przycisk wskazuje co innego ni偶 jest aktualnie (patrz
wy偶ej).

F10, Esc. Wychodzi z wbudowanego podgl膮du.

Page Down, space, C-v. Przewija jedn膮 stron臋 naprz贸d.

Page Up, M-v, C-b, backspace. Przewija jedn膮 stron臋
wstecz.

strza艂ka w d贸艂. Przewija jedn膮 lini臋 naprz贸d.

strza艂ka w g贸r臋. Przewija jedn膮 lini臋 wstecz.

C-l. Od艣wie偶a ekran.

!. W艂膮cza pow艂ok臋 w aktualnym katalogu roboczym.

C-f. Przeskakuje do nast臋pnego pliku.

C-b. Przeskakuje do poprzedniego pliku.

M-r. Prze艂膮cza linijk臋.

Mo偶liwe jest poinstruowanie podgl膮du pliku jak ma
wy艣wietla膰 plik, zobacz sekcj臋 Edycja pliku
rozszerze艅.[Internal File Editor]
Wbudowany edytor plik贸w

Wbudowany edytor plik贸w ma wi臋kszo艣膰 funkcji
posiadanych przez inne edytory pe艂no-ekranowe. Jest
wywo艂ywany po naci艣ni臋ciu klawisza F4 o ile opcja
use_internal_edit jest ustawiona w pliku startowyn. Ma
maksymalny rozmiar pliku wynosz膮cy szesna艣cie
megabajt贸w i potrafi bez skazy edytowa膰 pliki binarne.

Opcje, kt贸re aktualnie posiada to: kopiowanie,
przenoszenie, kasowanie, wycinanie i wklejanie blok贸w;
klawisz dla klawisza undo; rozci膮gane menu; wklejanie
plik贸w; definiowanie makr; szukanie i zast臋powanie
wyra偶e艅 regularnych; strza艂ki z Shiftem zaznaczaj膮ce
teksty w stylu MSW-MAC (tylko dla konsoli typu Linux);
prze艂膮czanie trybu wstawiania-zast臋powania; opcja
pozwalaj膮ca na "przerzucenie" bloku tekstu przez komend臋
pow艂oki jak na przyk艂ad indent.

Edytor jest bardzo prosty w u偶yciu i nie wymaga 偶adnego
przygotowania. Aby zobaczy膰 jakie s膮 klawisze po prostu
obejrzyj odpowiednie menu rozwijalne. Inne klawisze to:
przemieszczanie z Shiftem zaznaczaj膮ce tekst. Ctrl-Ins
kopiuje do pliku cooledit.clip a Shift-Ins wkleja z pliku
cooledit.clip. Shift-Del Wycina do cooledit.clip, a
Ctrl-Del kasuje zaznaczony tekst. Klawisze doko艅czenia
r贸wnie偶 daj膮 Enter z automatycznym wci臋ciem.
Pod艣wietlanie mysz膮 r贸wnie偶 dzia艂a, i mo偶esz je
przes艂oni膰 i spowodowa膰 normalne zaznaczanie tekstu
(takie jak obs艂uguje terminal) po prostu trzymaj膮c
klawisz Shift.

Aby zdefiniowa膰 makro, naci艣nij Ctrl-R i potem naci艣nij
klawisze, kt贸re chcesz aby by艂y wykonywane. Naci艣nij
ponownie Ctrl-R kiedy sko艅czysz. Mo偶esz r贸wnie偶
przyporz膮dkowa膰 makro do dowolnego klawisza jaki chcesz
naciskaj膮c ten klawisz. Makro jest wykonywane kiedy
naci艣niesz Ctrl-A i przyporz膮dkowany klawisz. Makro jest
wykonywane r贸wnie偶 je艣li naci艣niesz klawisz Meta,
Ctrl, lub Esc i wybrany klawisz, jednak tylko je艣li ten
klawisz nie jest u偶ywane przez inne funkcje. Raz
zdefiniowane, makro w臋druje sobie do pliku
.mc/cedit/cooledit.macros w twoim katalogu domowym.
Mo偶esz skasowa膰 makro kasuj膮c odpowiedni膮 lini臋 z
tego pliku.

F19 sformatuje format C je艣li jest pod艣wietlony. 呕eby
to dzia艂a艂o, stw贸rz wykonywalny plik
.mc/cedit/edit.indent.rc w twoim katalogu domowym
zawieraj膮cy poni偶sze:

#!/bin/sh
/usr/bin/indent -kr -pcs $HOME/.mc/cedit/cooledit.block >& /dev/null
cat /dev/null > $HOME/.mc/cedit/cooledit.error

Edytor wy艣wietla r贸wnie偶 znaki nieameryka艅skie (160+).
Kiedy edytujesz plik binarny, powiniene艣 ustawi膰 opcj臋
display bits do 7 bit贸w w menu opcji, aby utrzyma膰
przejrzysto艣膰 odst臋p贸w mi臋dzy znakami.

Zobacz sekcj臋 Polskie znaki, aby pozna膰 szczeg贸艂y na
temat u偶ywania polskich znak贸w w Midnight Commanderze.

[Completion]
Doka艅czanie


Pozw贸l Midnight Commanderowi pisa膰 za ciebie.

Spr贸buj u偶y膰 doko艅czenia na tek艣cie przed aktualn膮
pozycj膮. MC pr贸buje doko艅czy膰 tekst jako zmienn膮
(je艣li tekst zaczyna si臋 od znaku $), nazw臋
u偶ytkownika (je艣li tekst zaczyna si臋 od znaku ~),
nazw臋 hosta (je艣li tekst zaczyna si臋 od znaku @) lub
komend臋 (je艣li jeste艣 w linii komend w pozycji gdzie
mo偶esz wpisa膰 jak膮艣 komend臋, mo偶liwe doko艅czenia
b臋d膮 zawiera膰 r贸wnie偶 zarezerwowane s艂owa i
wbudowane komendy pow艂oki). Je艣li 偶aden z powy偶szych
warunk贸w nie jest spe艂niony, pr贸buje si臋 doka艅cza膰
nazw臋 pliku.

Nazwa pliku, nazwa u偶ytkownika i hosta, pracuje we
wszystkich liniach wej艣cia, doka艅czanie komend pracuje
tylko w wybranych. Je艣li doka艅czanie jest rozbudowane
(jest wi臋cej r贸偶nych mo偶liwo艣ci), MC wyda kr贸tki
d藕wi臋k, a nast臋pna akcja b臋dzie zale偶e膰 od warto艣ci
zmiennej Complete: show all w menu konfiguracja. Je艣li
jest ona w艂膮czona, zostanie wy艣wietlona lista
wszystkich mo偶liwych nazw. W艂a艣ciw膮 nazw臋 mo偶esz
wybra膰 za pomoc膮 strza艂ek a potem naciskaj膮c klawisz
Enter na w艂a艣ciwej pozycji. Mo偶esz tak偶e nacisn膮膰
pierwsze litery, kt贸rymi r贸偶ni膮 si臋 mo偶liwo艣ci aby
odrzuci膰 tak du偶膮 cz臋艣膰 doko艅cze艅 jak to tylko
mo偶liwe. Je艣li naci艣niesz znowu M-Tab, pokazane
zostan膮 tylko te pozycje, kt贸re zaczynaj膮 si臋 od
kolejnych podanych liter. Kiedy nie maja ju偶 wi臋cej
mo偶liwo艣ci, okno znika, ale mo偶esz je wcze艣niej
schowa膰 u偶ywaj膮c klawiszy anuluj膮cych: Esc, F10 oraz
strza艂ek w lewo i prawo. Je艣li Complete: show all jest
wy艂膮czone, okno z list膮 w艂膮cza si臋 dopiero wtedy,
kiedy naciskasz M-Tab po raz drugi. Za pierwszym razem MC
wydaje tylko kr贸tki d藕wi臋k.

[Virtual File System]
Wirtualny system plik贸w (Virtual File System)

Midnight Commander jest dostarczany z kodem pozwalaj膮cy
na dost臋p do system贸w plik贸w. Ten kod nazywany jest
wirtualnym systemem plik贸w. Pozwala on Midnight
Commanderowi manipulowa膰 plikami trzymanymi na systemach
nie Unixowych.

Aktualnie Midnight Commander jest wyposa偶ony w niekt贸re
wirtualne systemy plik贸w (VFS): lokalny system plik贸w,
u偶ywany do dost臋pu do typowych system贸w plik贸w
Unixowych; ftpfs u偶ywanego do manipulowania plikami na
zdalnych systemach na poprzez protok贸艂 FTP; tarfs
u偶ywany do manipulania plikami w systemach tar i w
skompresowanych systemach tar; undelfs, u偶ywany do
odzyskiwania skasowanych plik贸w na systemach typu ext2
(standardowy system pracy systemu Linux), fish (do
manipulowania plikami poprzez po艂膮czenia pow艂ok takich
jak rsh czy ssh) i w ko艅cu system mcfs (system plik贸w
Midnight Commandera), oparty o sie膰.

Kod VFS potrafi interpretowa膰 poprawnie wszystkie nazwy
艣cie偶ek i przekazuje je do w艂a艣ciwego systemu plik贸w.
Format u偶ywany dla ka偶dego z system贸w plik贸w jest
opisany w swojej oddzielnej sekcji.

[FTP File System]
System plik贸w FTP (FTP File System)

Ftpfs pozwala na manipulowanie plikami na zdalnych
komputerach, do normalnego u偶ytku, mo偶esz pr贸bowa膰
u偶ywa膰 panelowych komend FTP i dowi膮za艅 (dost臋pnych z
linii menu) lub zmieni膰 艣cie偶k臋 bezpo艣rednio za
pomoc膮 zwyk艂ej komendy cd wygl膮daj膮cej tak jak
poni偶ej:

/#ftp:[!][u偶ytkownik[:has艂o]@]komputer[:port][zdalny
katalog]

Parametry u偶ytkownik, port i zdalny katalog s膮
opcjonalne. Je艣li wybierzesz element u偶ytkownik Midnight
Commander spr贸buje zalogowa膰 si臋 na zdalnym komputerze
jako zadany u偶ytkownik, w przeciwnym razie u偶yje twojego
loginu. Opcjonalne jest r贸wnie偶 has艂o, je艣li jest
obecne zostanie u偶yte do nawi膮zania po艂膮czenia. To
u偶ycie nie jest zalecane (tak samo jak trzymanie tego w
twojej hotli艣cie, dop贸ki nie ustawisz odpowiednich
uprawnie艅, aby nikt niepowo艂any nie mia艂 do tego
dost臋pu).

Przyk艂ady:

    /#ftp:ftp.nuclecu.unam.mx/linux/local
    /#ftp:tsx-11.mit.edu/pub/linux/packages
    /#ftp:!behind.firewall.edu/pub
    /#ftp:guest@remote-host.com:40/pub
    /#ftp:miguel:xxx@server/pub

Aby po艂膮czy膰 si臋 z serwerem znajduj膮cym si臋 za
firewallem, b臋dziesz musia艂 u偶yc przedrostka ftp://!
aby wymusi膰 na Midnight Commanderze u偶ywanie serwera
proxy do transferu danch. Serwer proxy definiuje si臋 w
oknie dialogowym wirtualnego systemu plik贸w.

Inn膮 mo偶liwo艣ci膮 jest ustawienie opcji Always use ftp
proxy w oknie konfiguracyjnym wirtualnego systemu plik贸w.
Skonfiguruje to program tak, aby zawsze u偶ywa艂 serwera
proxy. Je艣li ta zmienna jest ustawiona, program b臋dzie
robi艂 dwie rzeczy: konsultowa艂 plik
/usr/share/mc.no_proxy w celu znalezienia linii
zawieraj膮cych nazwy serwer贸w, kt贸re s膮 lokalne (je艣li
nazwa hosta zaczyna si臋 od kropki, uznaje si臋, 偶e jest
to domena) i sprawdza czy jakie艣 hosty bez kropek w
nazwie s膮 widoczne bezpo艣rednio.

Je艣li u偶ywasz systemu ftpfs b臋d膮c za routerem
filtruj膮cym, kt贸ry nie pozwala ci na u偶ywanie
standardowej metody otwierania plik贸w, mo偶esz chcie膰
wymusi膰 na programie u偶ywanie trybu passive-open. Aby
tego u偶ywa膰 ustaw opcj臋 ftpfs_use_passive_connections w
pliku inicjuj膮cym.

Midnight Commander przechowuje list臋 katalog贸w w buforze
podr臋cznym. Czas wyrzucania bufora jest ustawiany w oknie
dialogowym Wirtualnego Systemu Plik贸w. To ma 艣mieszn膮
w艂a艣ciwo艣膰 tak膮, 偶e nawet kiedy wyst膮pi膮 jakie艣
zmiany w katalogu, nie b臋d膮 one pokazane w strukturze
katalog贸w, dop贸ki nie wymusisz tego przy u偶yciu
kombinacji C-r. To jest dobre rozwi膮zanie (je艣li
my艣lisz, 偶e to jest bug, to pomy艣l o pracy na zdalnych
systemach po艂o偶onych po drugiej stronie Atlantyku przy
u偶yciu ftpfs :) ).

[Tar File System]
System plik贸w tar (Tar File System)

System plik贸w tar pozwala na dost臋p w trybie
tylko-do-odczytu do plik贸w typu tar i do skompresowanych
plik贸w typu tar, za pomoc膮 komendy chdir. Aby zmieni膰
katalog na plik tar, mo偶esz zmieni膰 aktualny katalog
u偶ywaj膮c nast臋puj膮cej konstrukcji:

/nazwa_pliku.tar:utar/[katalogu-wewn膮trza-archiwum]

Plik mc.ext pozwala ju偶 na tworzenie skr贸t贸w do plik贸w
tar, oznacza to, 偶e mo偶esz wybra膰 jaki艣 plik tar i
nacisn膮膰 enter aby do niego wej艣膰, zobacz sekcj臋
Edycja pliku rozszerze艅 po wi臋cej szczeg贸艂贸w na temat
tego jak zosta艂o to pomy艣lane.

Przyk艂ady

    mc-3.0.tar.gz#utar/mc-3.0/vfs
    /ftp/GCC/gcc-2.7.0.tar#utar

P贸藕niejszy podaje pe艂n膮 艣cie偶k臋 archiwum tar.[FIle transfer over SHell filesystem]
Transfer plik贸w pomi臋dzy systemami plik贸w (FIle
transfer over SHell filesystem)


System plik贸w fish jest systemem opartym na sieci, kt贸ry
pozwala na manipulowanie plikami na obcej maszynie tak
jakby by艂y one lokalne. Aby tego u偶ywa膰, druga strona
musi r贸wnie偶 mie膰 ustawiony serwer fish, lub musi mie膰
pow艂ok臋 kompatybiln膮 z bashem.

Aby po艂膮czy膰 si臋 z obc膮 maszyn膮, musisz tylko
zmieni膰 katalog do specjalnego katalogu, kt贸rego nazwa
jest w nast臋puj膮cym formacie:

/#sh:[u偶ytkownik@]komputer[:opcje];/[zdalny-katalog];</em>
Elementy u偶ytkownik, opcje i zdalny katalog s膮
opcjonalne. Je艣li podasz u偶ytkownika Midnight Commander
spr贸uje zalogowa膰 si臋 na obcy komputer jako zadany
u偶ytkownik w przeciwnym razie u偶yty zostanie tw贸j
login.

Jako opcja mo偶e wyst膮pi膰 'C' - w艂膮cza kompresje i
'rsh' - w艂膮cza rsh zamist ssh. Je艣li zdalny-katalog
istnieje, tw贸j aktualny katalog na zdalnym komputerze
b臋dzie ustawiony na niego.

Przyk艂ady:

    /#sh:onlyrsh.mx:r/linux/local
    /#sh:joe@want.compression.edu:C/private
    /#sh:joe@noncompressed.ssh.edu/private
[Network File System]
Sieciowe systemy plik贸w

Midnight Commander pozwala na obs艂ug臋 zdalnych system贸w
i manipulowanie na ich dyskach, tak jakby by艂y one
lokalne. 呕eby to by艂o mo偶liwe druga maszyna musi by膰
uruchomiona razem z programem mcserv(8).

呕eby pod艂膮czy膰 si臋 do obcego komputera musisz
przej艣膰 do katalogu w specjalny spos贸b opisany
poni偶ej:

mc:[u偶ytkownik@]komputer[:port][katalog]

U偶ytkownik, port i katalog s膮 opcjami nieobowi膮zkowymi.
Je艣li podasz u偶ytkownika Midnight Commander spr贸buje
zalogowa膰 si臋 do systemu zdalnego jako zadany
u偶ytkownik, w przeciwnym wypadku spr贸buje u偶y膰 twojej
aktualnej nazwy zg艂oszeniowej.

Port jest u偶ywany je艣li zdalny komputer jest odpalony na
niestandardowych portach (zobacz stron臋 manuala mcserv(8)
po wi臋cej informacji o portach); i wreszcie je艣li
katalog jest podany, twoim katalogiem domowym na zdalnym
komputerze b臋dzie ten podany.

Przyk艂ady:

    mc:ftp.nuclecu.unam.mx/linux/local
    mc:joe@foo.edu:11321/private

[Undelete File System]
Odzyskiwanie plik贸w

Na systemach Linuksowych, je艣li doda艂e艣 w konfiguracji
opcj臋 przywracania skasowanych plik贸w z system贸w ext2,
b臋dziesz w stanie to robi膰. Odzyskiwanie plik贸w jest
mo偶liwe tylko i wy艂膮cznie na systemach typu ext2.
Przywracany system plik贸w jest tylko nak艂adk膮 na
bibliotek臋 ext2fs: odzyskiwanie nazw wszystkich
skasowanych plik贸w i pr贸ba uczynienia z nich normalnej
partycji.

呕eby u偶ywa膰 tych system贸w plik贸w, b臋dziesz musia艂
przej艣膰 od specjalnego pliku, kt贸rego nazwa sk艂ada
si臋 z przedrostka "undel:" i nazwy pliku, w kt贸rej 贸w
plik rezyduje.

Na przyk艂ad, aby odzyska膰 skasowane pliki z drugiej
partycji pierwszego dysku scsi Linux, b臋dziesz musia艂
u偶y膰 nast臋puj膮cej 艣cie偶ki:

    undel:/dev/sda2

Mo偶e to chwilk臋 potrwa膰 zanim pliki zostan膮 pokazane i
b臋dziesz m贸g艂 je normalnie ogl膮da膰.

[Polskie znaki]
Polskie znaki

Midnight Commander bardzo dobrze radzi sobie z obs艂ug膮
znak贸w nieameryka艅skich (160+) w tym polskich. Wa偶ne
jest aby mie膰 ustawione polskie znaki na konsoli (tzn.
aby pow艂oka je obs艂ugiwa艂a). Je艣li u偶ywasz basha
musisz tylko ustawi膰 w pliku inputrc ( /etc/inputrc lub
~/.inputrc) nast臋puj膮ce warto艣ci:

set meta-flag on
set convert-meta off
set output-meta on

w pliku /etc/sysconfig/i18n:

SYSFONT=lat2u-16
SYSFONTACM=iso02

natomiast w pliku /etc/sysconfig keyboard:

KEYTABLE=pl

Potem u偶yj polece艅 /sbin/setsysfont i loadkeys pl.
[Zwr贸膰 uwag臋 na to, 偶e te pliki s膮 charakterystyczne
dla dystrybucji RedHat, je艣li masz inn膮 i wiesz jak to
ustawi膰, to napisz do mnie, a ja to tu dopisz臋 [ patrz
t艂umacz na dole ;)) ]].

Teraz wystarczy ju偶 tylko w艂膮czy膰 odpowiednie opcje w
menu opcji (klawisz F9). W menu opcji wybieramy Display
bits i w艂膮czamy opcje ISO 8859-1 oraz Full 8 bits input.
Potem zapisujemy konfiguracj臋 w opcje | Save setup.

I gotowe - polskie literki dzia艂aj膮 r贸wnie偶 w
podgl膮dzie i wbudowanym edytorze plik贸w.

[Colors]
Kolory

Midnight Commander pr贸buje sprawdzi膰 czy tw贸j terminal
obs艂uguje kolory u偶ywaj膮c bazy danych terminali.
Czasami jest to zmieniane przez r贸偶ne flagi startowe,
np. mo偶esz wymusi膰 wy艣wietlanie czarno-bia艂e lub
kolorowe startuj膮c z opcj膮 odpowiednio -b i -c.

Je艣li program jest skompilowany z mened偶erem ekranu
Slang zamiast ncurses, sprawdzi on r贸wnie偶 warto艣膰
zmiennej COLORTERM. Je艣li jest ustawiona, ma takie samo
znaczenie jak opcja -c.

Mo偶esz wybra膰 terminale, kt贸re zawsze 偶膮daj膮
wy艣wietlania w kolorze, poprzez dodanie ich do pozycji
color_terminals w sekcji pliku startuj膮cego. Uchroni to
Midnight Commandera przed pr贸bami odkrycia typu twojego
terminala. Na przyk艂ad
[Colors]
color_terminals=linux,xterm
color_terminals=terminal-name1,terminal-name2...

Program mo偶e by膰 skompilowany zar贸wno z bibliotekami
slang jak i ncurses. Ncurses nie obs艂uguje metody
wymuszania wy艣wietlania, zawsze sprawdza w bazie danych
terminali.

Midnight Commander umo偶liwia r贸wnie偶 zmian臋
standardowych barw ekranu. Aktualnie kolory s膮
skonfigurowane przy u偶yciu zmiennej MC_COLOR_TABLE w
sekcji Colors pliku startowego.

W sekcji kolor贸w, standardowa mapa kolor贸w jest
艂adowana ze zmiennej base_color. Mo偶esz wybra膰 swoj膮
w艂asn膮 map臋 dla terminala poprzez u偶ycie nazwy
terminala jako klucza w tej sekcji. Na przyk艂ad:

[Colors]
base_color=
xterm=menu=magenta:marked=,magenta:markselect=,red

Format definicji kolor贸w jest nast臋puj膮cy:

  <s艂owo kluczowe>=<kolor powierzchni">,<kolor t艂a>:<s艂owo kluczowe>= ...

Kolory s膮 opcjonalne, a s艂owa kluczowe s膮
nast臋puj膮ce: normal, selected, marked, markselect,
errors, input, reverse menu, menusel, menuhot, menuhotsel,
gauge; kolory okien dialogowych: dnormal, dfocus,
dhotnormal, dhotfocus; Kolory pomocy: helpnormal,
helpitalic, helpbold, helplink, helpslink; Kolory
podgl膮du: viewunderline; Specjalne tryby pod艣wietlenia:
executable, directory, link, device, special. [nie
t艂umaczy艂em nazw z racji tego, 偶e trzeba je stosowa膰 w
ich angielskim brzmieniu - je艣li jeste艣 a偶 tak
zaawansowany, u偶yj s艂ownika].

Okna dialogowe mog膮 mie膰 nast臋puj膮ce kolory: dnormal
u偶ywany do normalnego tekstu, dfocus jest kolorem
u偶ywanym do wy艣wietlania aktualnego komponentu,
dhotnormal jest kolorem u偶ywanym do odr贸偶nienia
klawiszy w normalnych komponentach, a dhotfocus jest
u偶ywany do wy艣wietlania owych w aktualnie wybranym.

Menu u偶ywa tego samego schematu, ale jako nazw kolor贸w
u偶ywa menu, menusel, menuhot i menuhotsel.

Pomoc u偶ywa nast臋puj膮cych kolor贸w: helpnormal u偶ywany
do normalnego tekstu, helpitalic u偶ywa tej samej
czcionki, kt贸r膮 wykorzystuje manual do wy艣wietlania
czcionki typu italic, helpbold tak samo jak wy偶ej tylko
czcionki s膮 typu bold, helplink u偶ywane dla niewybranych
jeszcze dowi膮za艅 i helpslink u偶ywane dla ju偶
wybranych.

gauge pokazuje kolor wype艂nienia pokazywany przy
wska藕niku post臋pu [ang. gauge], ukazuj膮cym ile procent
pliku zosta艂o przekopiowane itp. w graficzny spos贸b.

Dla trybu wysokiego pod艣wietlania directory jest u偶ywane
jako kolor do wy艣wietlania katalog贸w; executable dla
plik贸w wykonywalnych; link do wy艣wietlania dowi膮za艅;
device do wy艣wietlania plik贸w urz膮dze艅 (devices);
special dla plik贸w specjalnych, takich jak gniazda FIFO i
IPC; core dla wy艣wietlania plik贸w typu core (zobacz
r贸wnie偶 t臋 opcj臋 w sekcji Specjalne ustawienia).

Mo偶liwe kolory to: black, gray, red, brightred, green,
brightgreen, brown, yellow, blue, brightblue, magenta,
brightmagenta, cyan, brightcyan, lightgray and white.
[sorry, 偶e ich nazw nie t艂umaczy艂em, ale u偶ywa膰 ich
trzeba w oryginalnym brzmieniu :))].

[Special Settings]
Specjalne ustawienia

Wi臋kszo艣膰 ustawie艅 Midnight Commandera mo偶e by膰
zmieniana z poziomu menu. Pomimo tego jest pewna ilo艣膰
ustawie艅, kt贸rych zmiana mo偶liwa jest jedynie poprzez
zmian臋 w plikach konfiguracyjnych.

Opcje mog膮 by膰 ustawione w twoim pliku ~/.mc/ini :

clear_before_exec.

        Standardowo Midnight Commander czy艣ci ekran
        przed wykonaniem komendy. Je艣li chcia艂by艣
        widzie膰 wyj艣cie komendy na dole ekranu,
        wyedytuj tw贸j plik ~/mc/ini i zmie艅 pole
        clear_before_exec na 0.

confirm_view_dir.

        Je艣li naciskasz F3 na katalogu, normalnie MC
        wchodzi do niego. Je艣li ta opcja ma warto艣膰 1,
        MC zapyta si臋 o potwierdzenie przed wej艣ciem do
        tego katalogu, je艣li masz zaznaczone jakie艣
        pliki.

drop_menus.

        Je艣li ta opcja jest ustawiona, kiedy naciskasz
        klawisz F9, rozci膮gane menu b臋dzie od razu
        roz艂o偶one, w przeciwnym wypadku znajdziesz si臋
        po prostu w najwy偶szym wierszu ekranu
        traktowanym jako menu. B臋dziesz musia艂 u偶y膰
        strza艂ek lub pierwszych literek, aby wybra膰
        konkretne menu.

ftpfs_retry_seconds.

        Warto艣膰 jest ilo艣ci膮 sekund, przez kt贸re
        Midnight Commander b臋dzie czeka艂 cierpliwie
        zanim rozpocznie 艂膮czenie si臋 z serwerem ftp
        od nowa. Dzieje si臋 to wtedy kiedy serwer
        odm贸wi艂 po艂膮czenia lub has艂o jest
        nieprawid艂owe. Je艣li warto艣膰 wynosi zero, nie
        nast膮pi pr贸ba ponownego po艂膮czenia z
        serwerem.

ftpfs_use_passive_connections.

        Standardowo ta opcja jest wy艂膮czona. Powoduje
        ona, 偶e ftpfs otwiera po艂膮czenia pasywne dla
        transmisji danych. Jest to u偶ywane przez ludzi,
        kt贸rzy siedz膮 za ruterami filtruj膮cymi.
        Dzia艂a to tylko wtedy, kiedy nie u偶ywasz
        serwera ftp proxy.

max_dirt_limit.

        Opisuje jak wiele od艣wie偶e艅 ekranu mo偶e by膰
        maksymalnie omini臋te we wbudowanym podgl膮dzie
        plik贸w. Normalnie ta warto艣膰 jest wa偶na,
        gdy偶 MC automatycznie dostosowuje liczb臋
        od艣wie偶e艅 do liczby naci艣ni臋tych klawiszy.
        Chocia偶 na bardzo wolnych komputerach lub na
        klawiaturach z szybkim powtarzaniem klawiszy,
        du偶a warto艣膰 mog艂aby spowodowa膰 skoki ekranu
        i utrat臋 p艂ynno艣ci.

        Wydaje si臋, 偶e warto艣膰 10 dla max_dirt_limit
        jest najlepszym ustawieniem i to jest warto艣膰
        standardowa tej funkcji.

mouse_move_pages.

        Kontroluje czy przewijanie w panelu za pomoc膮
        myszki odbywa si臋 strona po stronie czy linijka
        po linjce.

mouse_move_pages_viewer.

        Tak samo jak wy偶ej tylko, 偶e we wbudowanym
        wewn臋trznym podgl膮dzie plik贸w.

navigate_with_arrows.

        Je艣li ta opcja jest w艂膮czona, mo偶esz u偶ywa膰
        strza艂ek do automatycznego przemieszczanie si臋
        pomi臋dzy katalogami, je艣li linia polece艅 jest
        pusta. (dotyczy to strze艂ek w bok).

nice_rotating_dash

        Je艣li jest w艂膮czony, Midnight Commander
        b臋dzie pokazywa艂 w lewym g贸rnym rogu
        obracaj膮cy si臋 my艣lnik kiedy b臋dzie
        wykonywa艂 jaki艣 proces.

old_esc_mode

        Standardowo Midnight Commander traktuje klawisz
        ESC jako przedrostek (old_esc_mode=0). Je艣li
        w艂膮czysz t臋 opcj臋 (old_esc_mode=1), to
        klawisz ESC b臋dzie przedrostkiem dla innego
        klawisza, ale je艣li ten nie nast膮pi, b臋dzie on
        zinterpretowany jako klawisz anulowania (tak jak
        ESC ESC).


only_leading_plus_minus

        zmienia znaczenia znak贸w '+', '-', '*' w linii
        komend (wyb贸r, odznaczenie, odwr贸cenie
        zaznaczenia). Standardowo dzia艂aj膮 one tylko
        wtedy kiedy linia polece艅 jest pusta. Je艣li
        co艣 jest w niej ju偶 napisane, znaki te s膮
        traktowane jako normalne. Jest to przydatne gdy偶
        najcz臋艣ciej w trakcie pisania nie chcemy
        zmienia膰 zaznaczenia. Jednak czasami ... -
        wystarczy przestawi膰 t臋 opcj臋 i klawisze te
        b臋d膮 zawsze dzia艂a膰. panel_scroll_pages

        Je艣li ustawione (standardowo), panel b臋dzie
        przewijany o po艂ow臋 za ka偶dym razem kiedy
        kursor dochodzi do dolnej lub g贸rnej linii, w
        przeciwnym wypadku przewijanie b臋dzie si臋
        odbywa膰 linia po linii.

show_output_starts_shell

        Ta opcja pracuje je艣li nie u偶ywasz obs艂ugi
        pow艂oki w tle. Kiedy u偶yjesz kombinacji
        klawiszy C-o i ta opcja jest w艂膮czona,
        b臋dziesz mia艂 now膮 pow艂ok臋. Je艣li nie,
        dowolny klawisz przywr贸ci zn贸w Midnight
        Commandera (C-o dzia艂a jak podgl膮d).

show_all_if_ambiguous.

        Standardowo Midnight Commander pokazuje wszystkie
        mo偶liwe doko艅czenia je艣li jest ich wi臋cej i
        naci艣ni臋to kombinacj臋 M-Tab po raz drugi, za
        pierwszym razem doko艅czone zostanie tylko tyle
        ile jest to mo偶liwe i je艣li b臋dzie wi臋cej
        mo偶liwo艣ci s艂ycha膰 b臋dzie kr贸tkie
        bipni臋cie. Je艣li chcesz widzie膰 wszystkie
        mo偶liwe doko艅czenia ju偶 po pierwszym
        naci艣ni臋ciu M-Tab, zmie艅 t臋 opcj臋 na 1.

torben_fj_mode

        Je艣li ta opcja jest w艂膮czona, klawisze home i
        end b臋d膮 dzia艂a艂y troszk臋 inaczej w
        panelach, zamiast przemieszcza膰 lini臋 wyboru do
        pierwszej lub ostatniej linii w panelu, b臋d膮
        dzia艂a艂y tak jak jest to opisane poni偶ej:

        Klawisz home b臋dzie: przechodzi艂 do 艣rodkowej
        linii, je艣li jest pod ni膮; w przeciwnym wypadku
        b臋dzie przechodzi艂 do najwy偶szej linii w
        panelu, je艣li ju偶 w niej jest, b臋dzie
        przechodzi艂 do pierwszego pliku w panelu.

        Klawisz end ma podobne zastosowanie: przechodzi
        do 艣rodkowej linii, je艣li jest nad ni膮; w
        przeciwnym wypadku przechodzi do najni偶szej
        linii w panelu, chyba 偶e ju偶 si臋 w niej
        znajduje, wtedy przechodzi do ostatniego pliku w
        panelu.

highlight_mode Standardowo wszystkie informacje w panelach
s膮 wy艣wietlane tym samym kolorem. Je艣li ta waro艣膰
jest ustawiona na 1, to uprawnienia lub tryb b臋d膮
wy艣wietlane przy u偶yciu pod艣wietlonej barwy, tak aby
pokaza膰 ustawienia dla u偶ytkownika. Tak wi臋c prawa do
odczytu, zapisu i wykonywania b臋d膮 wy艣wietlane na
偶贸艂to (tzn. kolorem selected). W dodatku je艣li ta
zmienna jest ustawiona na 2, to ca艂e linie s膮
wy艣wietlane w kolorze odpowiadaj膮cym ich typowi (zobacz
sekcj臋 Kolory). Pod艣wietlenie uprawnie艅 r贸wnie偶
pracuje w tym trybie.

use_file_to_guess_type

        Je艣li ta zmienna jest ustawiona (standardowo)
        pr贸buje si臋 dostosowa膰 rozszerzenie pliku do
        tego wybranego w pliku mc.ext.

xterm_mode

        Je艣li ta opcja jest w艂膮czona (standardowo tak
        nie jest) kiedy przegl膮dasz plik w panelu
        drzewa, b臋dzie on automatycznie prze艂adowywa艂
        drugi panel na zawarto艣膰 wybranego katalogu.

[Terminal databases]
Baza danych terminali (Terminal databases)

Midnight Commander pozwala ci na naprawienie bazy danych
terminali bez posiadania uprawnie艅 roota. Midnight
Commander szuka w pliku startowym (mc.lib po艂o偶onego w
katalogach z bibliotekami Midnight Commandera) lub w pliku
~/.mc/ini sekcji "terminal:nazwa-twojego-terminala" i
potem sekcji "terminal:general", ka偶da linia sekcji
zawiera symbol klawisza, kt贸ry chcesz zdefiniowa膰,
zaczynaj膮ce si臋 do znaku r贸wno艣ci i definicji
klawisza. Mo偶esz u偶y膰 kombinacji \E aby reprezentowa膰
znak escape i ^x aby reprezentowa膰 znak Control-x.

Mo偶liwymi klawiszami symboli s膮:

f0 do f20     Klawisze funkcyjne f0-f20
bs            backspace
home          klawisz home
end           klawisz end
up            strza艂ka w g贸r臋
down          strza艂ka w d贸艂
left          strza艂ka w lewo
right         strza艂ka w prawo
pgdn          klawisz page down
pgup          klawisz page up
insert        znak insert
delete        znak delete
complete      do doka艅czania

Na przyk艂ad, aby zdefiniowa膰 klawisz insert jako Escape
+ [ + O + p, mo偶esz ustawi膰 to pliku ini:

insert=\E[Op

Symbol klawisza complete reprezentuje sekwencj臋 wyj艣cia
u偶ywan膮 do wywo艂ywania procesu doka艅czania, jest to
wywo艂ywane kombinacj膮 M-tab, ale mo偶esz zdefiniowa膰
inne klawisze do wykonywania tych samych funkcji (na tych
klawiaturach z ton膮 fajnych i zupe艂nie bezu偶ytecznych
klawiszy).



[FILES]
PLIKI


Program b臋dzie pobiera艂 wszystkie swoje informacje ze
zmiennej MCHOME, je艣li jest ona nie ustawiona to znowu
przetwarzany jest katalog /usr.

/usr/share/mc.hlp

        Plik pomocy dla programu.

/usr/share/mc/mc.ext

        Standardowy plik rozszerze艅 plik贸w.

~/.mc/bindings

        W艂asny plik u偶ytkownika, konfiguruje podgl膮d i
        edycje plik贸w. Ma wy偶szy priorytet ni偶 plik
        systemowy.

/usr/share/mc/mc.ini

        Standardowy plik setupu do Midnight Commandera,
        u偶ywany tylko w贸wczas, kiedy u偶ytkownik nie ma
        swojego w艂asnego pliku ~/.mc/ini.

/usr/share/mc/mc.lib

        Globalne ustawienia Midnight Commandera.
        Ustawienia w tym pliku s膮 uwzgl臋dniane przez
        wszystkie sesje Midnight Commandera, u偶yteczne
        do definiowania og贸lnosystemowych ustawie艅
        terminali.

~/.mc/ini

        W艂asny setup u偶ytkownika. Je艣li ten plik jest
        dost臋pny, jest 艂adowany zamiast pliku
        globalnego.

/usr/share/mc/mc.hint

        Plik zawieraj膮cy podpowiedzi (hints)
        wy艣wietlane przez program.

/usr/share/mc/mc.menu

        Ten plik zawiera informacje o og贸lnosystemowych
        aplikacjach w menu.

~/.mc/menu

        W艂asny plik menu u偶ytkownika. Je艣li ten plik
        jest obecny jest u偶ywany zamiast pliku
        globalnego.

~/.mc/tree

        Lista katalog贸w drzewa katalog贸w i podgl膮du
        drzewa. Jedna linia jest jednym wej艣ciem. Linie
        zaczynaj膮ce si臋 od uko艣nika s膮 pe艂nymi
        nazwami katalog贸w. Linie zaczynaj膮ce si臋 od
        numeru maj膮 tyle znak贸w ile poprzedni katalog.
        Je艣li chcesz mo偶esz stworzy膰 plik u偶ywaj膮c
        komendy "find / -type d -print | sort >
        ~/.mc/tree". Normalnie nie ma sensu tego czyni膰,
        gdy偶 Midnight Commander robi to sam za ciebie.

./.mc.menu

        Lokalny plik zdefiniowany przez u偶ytkownika.
        Je艣li ten plik jest dost臋pny, jest u偶ywany
        zamiast pliku w katalogu domowym i
        og贸lnosystemowego.

[AVAILABILITY]
DOST臉PNO艢膯

Najnowsza wersja programu jest do zdobycia na serwerze
ftp.nuclecu.unam.mc w katalogu /linux/local i w Europie na
serwerze sunsite.mff.cuni.cz w katalogu /GNU/mc i na
serwerze ftp.teuto.de w katalogu /lmb/mc.[SEE ALSO]
ZOBACZ TAK呕E

ed(1), gpm(1), mcserv(8), terminfo(1), view(1), sh(1),
bash(1), tcsh(1), zsh(1).

Strona Midnight Commander w sieci World Wide Web:
	http://www.midnight-commander.org/

[AUTHORS]
AUTORZY

Miguel de Icaza (miguel@roxanne.nuclecu.unam.mx), Janne
Kukonlehto (jtklehto@paju.oulu.fi), Radek Doulik
(rodo@ucw.cz), Fred Leeflang (fredl@nebula.ow.org), Dugan
Porter (dugan@b011.eunet.es), Jakub Jelinek
(jj@sunsite.mff.cuni.cz), Ching Hui
(mr854307@cs.nthu.edu.tw), Andrej Borsenkow
(borsenkow.msk@sni.de), Norbert Warmuth
(nwarmuth@privat.circular.de), Mauricio Plaza
(mok@roxanne.nuclecu.unam.mx), Paul Sheer
(psheer@icon.co.za) and Pavel Machek (pavel@ucw.cz) are
the developers of this package; Alessandro Rubini
(rubini@ipvvis.unipv.it) has been especially helpful
debugging and enhancing the program's mouse support, John
Davis (davis@space.mit.edu) also made his S-Lang library
available to us under the GPL and answered my questions
about it, and the following people have contributed code
and many bug fixes (in alphabetical order):

Adam Tla/lka (atlka@sunrise.pg.gda.pl), alex@bcs.zp.ua
(Alex I. Tkachenko), Antonio Palama, DOS port
(palama@posso.dm.unipi.it), Erwin van Eijk
(wabbit@corner.iaf.nl), Gerd Knorr
(kraxel@cs.tu-berlin.de), Jean-Daniel Luiset
(luiset@cih.hcuge.ch), Jon Stevens
(root@dolphin.csudh.edu), Juan Francisco Grigera, Win32
port (j-grigera@usa.net), Juan Jose Ciarlante
(jjciarla@raiz.uncu.edu.ar), Ilya Rybkin
(rybkin@rouge.phys.lsu.edu), Marcelo Roccasalva
(mfroccas@raiz.uncu.edu.ar), Massimo Fontanelli
(MC8737@mclink.it), Pavel Roskin
(pavel_roskin@geocities.com), Sergey Ya. Korshunoff
(root@seyko.msk.su), Thomas Pundt
(pundtt@math.uni-muenster.de), Timur Bakeyev
(timur@goff.comtat.kazan.su), Tomasz Cholewo
(tjchol01@mecca.spd.louisville.edu), Torben Fjerdingstad
(torben.fjerdingstad@uni-c.dk), Vadim Sinolitis
(vvs@nsrd.npi.msu.su) and Wim Osterholt
(wim@djo.wtm.tudelft.nl).

[BUGS]
B艁臉DY

W pliku TODO dystrybucji znajdziesz informacje na temat
tego, co pozosta艂o jeszcze do zrobienia.

Je艣li chcesz zg艂osi膰 k艂opoty z programem [b艂臋dy w
nim], wy艣lij e-mail [po angielsku], na adres
mc-devel@gnome.org.

Do zg艂oszenia b艂臋du do艂膮cz opis problemu, versj臋
programu, kt贸rego u偶ywasz (wy艣wietla j膮 mc -V), system
operacyjny, na kt贸rym pracujesz i je艣li program si臋
wyk艂ada, chcieliby艣my dosta膰 艣lad stosu.[T艁UMACZENIE]
T艁UMACZENIE

Maciej Wojciechowski wojciech@staszic.waw.pl

[main]
 lqwqk     k           k     
 x x x .   x     .     x     
 x x x k lqu wqk k lqw tqk n 
 x x x x x x x x x x x x x x 
 v   v v mqv v v v mqu v v mj
     qqqqqqCommanderqj 

To g艂贸wny ekran pomocy Midnight Commandera.

Aby dowiedzie膰 si臋, jak korzysta膰 z interaktywnej pomocy
naci艣nij 
EnterHow to use help. Mo偶esz te偶 przej艣膰 bezpo艣rednio do 
spisu
tre艣ciContents pomocy.

GNU Midnight Commander zosta艂 napisany przez 
autor贸wAUTHORS.

GNU Midnight Commander jest dostarczany ABSOLUTNIE BEZ
呕ADNEJ 
GWARANCJIWarranty. Jest on wolnym oprogramowaniem, 
wi臋c dozwolona jest jego redystrybucja na zasadach 

GNU General Public LicenseLicense (jej nieoficjalne t艂umaczenie
znajdziesz 
tutajLicense-pl).

[License]
Licencja

Nieoficjalne polskie t艂umacznie znajdziesz 
tutajLicense-pl.


                GNU GENERAL PUBLIC LICENSE
                   Version 2, June 1991

 Copyright (C) 1989, 1991 Free Software Foundation, Inc.
 51 Franklin Street, Fifth Floor, Boston, MA  02110-1301  USA

 Everyone is permitted to copy and distribute verbatim
copies of this license document, but changing it is not
allowed.

                         Preamble

  The licenses for most software are designed to take away
your freedom to share and change it.  By contrast, the GNU
General Public License is intended to guarantee your
freedom to share and change free software--to make sure
the software is free for all its users.  This General
Public License applies to most of the Free Software
Foundation's software and to any other program whose
authors commit to using it.  (Some other Free Software
Foundation software is covered by the GNU Library General
Public License instead.)  You can apply it to your
programs, too.

  When we speak of free software, we are referring to
freedom, not price.  Our General Public Licenses are
designed to make sure that you have the freedom to
distribute copies of free software (and charge for this
service if you wish), that you receive source code or can
get it if you want it, that you can change the software or
use pieces of it in new free programs; and that you know
you can do these things.

  To protect your rights, we need to make restrictions
that forbid anyone to deny you these rights or to ask you
to surrender the rights.  These restrictions translate to
certain responsibilities for you if you distribute copies
of the software, or if you modify it.

  For example, if you distribute copies of such a program,
whether gratis or for a fee, you must give the recipients
all the rights that you have.  You must make sure that
they, too, receive or can get the source code.  And you
must show them these terms so they know their rights.

  We protect your rights with two steps: (1) copyright the
software, and (2) offer you this license which gives you
legal permission to copy, distribute and/or modify the
software.

  Also, for each author's protection and ours, we want to
make certain that everyone understands that there is no
warranty for this free software.  If the software is
modified by someone else and passed on, we want its
recipients to know that what they have is not the
original, so that any problems introduced by others will
not reflect on the original authors' reputations.

  Finally, any free program is threatened constantly by
software patents.  We wish to avoid the danger that
redistributors of a free program will individually obtain
patent licenses, in effect making the program proprietary.
To prevent this, we have made it clear that any patent
must be licensed for everyone's free use or not licensed
at all.

  The precise terms and conditions for copying,
distribution and modification follow.

                GNU GENERAL PUBLIC LICENSE
            TERMS AND CONDITIONS FOR COPYING,
              DISTRIBUTION AND MODIFICATION

  0. This License applies to any program or other work
which contains a notice placed by the copyright holder
saying it may be distributed under the terms of this
General Public License.  The "Program", below, refers to
any such program or work, and a "work based on the
Program" means either the Program or any derivative work
under copyright law: that is to say, a work containing the
Program or a portion of it, either verbatim or with
modifications and/or translated into another language.
(Hereinafter, translation is included without limitation
in the term "modification".)  Each licensee is addressed
as "you".

Activities other than copying, distribution and
modification are not covered by this License; they are
outside its scope.  The act of running the Program is not
restricted, and the output from the Program is covered
only if its contents constitute a work based on the
Program (independent of having been made by running the
Program).  Whether that is true depends on what the
Program does.

  1. You may copy and distribute verbatim copies of the
Program's source code as you receive it, in any medium,
provided that you conspicuously and appropriately publish
on each copy an appropriate copyright notice and
disclaimer of warranty; keep intact all the notices that
refer to this License and to the absence of any warranty;
and give any other recipients of the Program a copy of
this License along with the Program.

You may charge a fee for the physical act of transferring
a copy, and you may at your option offer warranty
protection in exchange for a fee.

  2. You may modify your copy or copies of the Program or
any portion of it, thus forming a work based on the
Program, and copy and distribute such modifications or
work under the terms of Section 1 above, provided that you
also meet all of these conditions:

    a) You must cause the modified files to carry
prominent notices stating that you changed the files and
the date of any change.

    b) You must cause any work that you distribute or
publish, that in whole or in part contains or is derived
from the Program or any part thereof, to be licensed as a
whole at no charge to all third parties under the terms of
this License.

    c) If the modified program normally reads commands
interactively when run, you must cause it, when started
running for such interactive use in the most ordinary way,
to print or display an announcement including an
appropriate copyright notice and a notice that there is no
warranty (or else, saying that you provide a warranty) and
that users may redistribute the program under these
conditions, and telling the user how to view a copy of
this License.  (Exception: if the Program itself is
interactive but does not normally print such an
announcement, your work based on the Program is not
required to print an announcement.)

These requirements apply to the modified work as a whole.
If identifiable sections of that work are not derived from
the Program, and can be reasonably considered independent
and separate works in themselves, then this License, and
its terms, do not apply to those sections when you
distribute them as separate works.  But when you
distribute the same sections as part of a whole which is a
work based on the Program, the distribution of the whole
must be on the terms of this License, whose permissions
for other licensees extend to the entire whole, and thus
to each and every part regardless of who wrote it.

Thus, it is not the intent of this section to claim rights
or contest your rights to work written entirely by you;
rather, the intent is to exercise the right to control the
distribution of derivative or collective works based on
the Program.

In addition, mere aggregation of another work not based on
the Program with the Program (or with a work based on the
Program) on a volume of a storage or distribution medium
does not bring the other work under the scope of this
License.

  3. You may copy and distribute the Program (or a work
based on it, under Section 2) in object code or executable
form under the terms of Sections 1 and 2 above provided
that you also do one of the following:

    a) Accompany it with the complete corresponding
machine-readable source code, which must be distributed
under the terms of Sections 1 and 2 above on a medium
customarily used for software interchange; or,

    b) Accompany it with a written offer, valid for at
least three years, to give any third party, for a charge
no more than your cost of physically performing source
distribution, a complete machine-readable copy of the
corresponding source code, to be distributed under the
terms of Sections 1 and 2 above on a medium customarily
used for software interchange; or,

    c) Accompany it with the information you received as
to the offer to distribute corresponding source code.
(This alternative is allowed only for noncommercial
distribution and only if you received the program in
object code or executable form with such an offer, in
accord with Subsection b above.)

The source code for a work means the preferred form of the
work for making modifications to it.  For an executable
work, complete source code means all the source code for
all modules it contains, plus any associated interface
definition files, plus the scripts used to control
compilation and installation of the executable.  However,
as a special exception, the source code distributed need
not include anything that is normally distributed (in
either source or binary form) with the major components
(compiler, kernel, and so on) of the operating system on
which the executable runs, unless that component itself
accompanies the executable.

If distribution of executable or object code is made by
offering access to copy from a designated place, then
offering equivalent access to copy the source code from
the same place counts as distribution of the source code,
even though third parties are not compelled to copy the
source along with the object code.

  4. You may not copy, modify, sublicense, or distribute
the Program except as expressly provided under this
License.  Any attempt otherwise to copy, modify,
sublicense or distribute the Program is void, and will
automatically terminate your rights under this License.
However, parties who have received copies, or rights, from
you under this License will not have their licenses
terminated so long as such parties remain in full
compliance.

  5. You are not required to accept this License, since
you have not signed it.  However, nothing else grants you
permission to modify or distribute the Program or its
derivative works.  These actions are prohibited by law if
you do not accept this License.  Therefore, by modifying
or distributing the Program (or any work based on the
Program), you indicate your acceptance of this License to
do so, and all its terms and conditions for copying,
distributing or modifying the Program or works based on
it.

  6. Each time you redistribute the Program (or any work
based on the Program), the recipient automatically
receives a license from the original licensor to copy,
distribute or modify the Program subject to these terms
and conditions.  You may not impose any further
restrictions on the recipients' exercise of the rights
granted herein.  You are not responsible for enforcing
compliance by third parties to this License.

  7. If, as a consequence of a court judgment or
allegation of patent infringement or for any other reason
(not limited to patent issues), conditions are imposed on
you (whether by court order, agreement or otherwise) that
contradict the conditions of this License, they do not
excuse you from the conditions of this License.  If you
cannot distribute so as to satisfy simultaneously your
obligations under this License and any other pertinent
obligations, then as a consequence you may not distribute
the Program at all.  For example, if a patent license
would not permit royalty-free redistribution of the
Program by all those who receive copies directly or
indirectly through you, then the only way you could
satisfy both it and this License would be to refrain
entirely from distribution of the Program.

If any portion of this section is held invalid or
unenforceable under any particular circumstance, the
balance of the section is intended to apply and the
section as a whole is intended to apply in other
circumstances.

It is not the purpose of this section to induce you to
infringe any patents or other property right claims or to
contest validity of any such claims; this section has the
sole purpose of protecting the integrity of the free
software distribution system, which is implemented by
public license practices.  Many people have made generous
contributions to the wide range of software distributed
through that system in reliance on consistent application
of that system; it is up to the author/donor to decide if
he or she is willing to distribute software through any
other system and a licensee cannot impose that choice.

This section is intended to make thoroughly clear what is
believed to be a consequence of the rest of this License.

  8. If the distribution and/or use of the Program is
restricted in certain countries either by patents or by
copyrighted interfaces, the original copyright holder who
places the Program under this License may add an explicit
geographical distribution limitation excluding those
countries, so that distribution is permitted only in or
among countries not thus excluded.  In such case, this
License incorporates the limitation as if written in the
body of this License.

  9. The Free Software Foundation may publish revised
and/or new versions of the General Public License from
time to time.  Such new versions will be similar in spirit
to the present version, but may differ in detail to
address new problems or concerns.

Each version is given a distinguishing version number.  If
the Program specifies a version number of this License
which applies to it and "any later version", you have the
option of following the terms and conditions either of
that version or of any later version published by the Free
Software Foundation.  If the Program does not specify a
version number of this License, you may choose any version
ever published by the Free Software Foundation.

  10. If you wish to incorporate parts of the Program into
other free programs whose distribution conditions are
different, write to the author to ask for permission.  For
software which is copyrighted by the Free Software
Foundation, write to the Free Software Foundation; we
sometimes make exceptions for this.  Our decision will be
guided by the two goals of preserving the free status of
all derivatives of our free software and of promoting the
sharing and reuse of software generally.

[Warranty]
                       NO WARRANTY

  11. BECAUSE THE PROGRAM IS LICENSED FREE OF CHARGE,
THERE IS NO WARRANTY FOR THE PROGRAM, TO THE EXTENT
PERMITTED BY APPLICABLE LAW.  EXCEPT WHEN OTHERWISE STATED
IN WRITING THE COPYRIGHT HOLDERS AND/OR OTHER PARTIES
PROVIDE THE PROGRAM "AS IS" WITHOUT WARRANTY OF ANY KIND,
EITHER EXPRESSED OR IMPLIED, INCLUDING, BUT NOT LIMITED
TO, THE IMPLIED WARRANTIES OF MERCHANTABILITY AND FITNESS
FOR A PARTICULAR PURPOSE.  THE ENTIRE RISK AS TO THE
QUALITY AND PERFORMANCE OF THE PROGRAM IS WITH YOU.
SHOULD THE PROGRAM PROVE DEFECTIVE, YOU ASSUME THE COST OF
ALL NECESSARY SERVICING, REPAIR OR CORRECTION.

  12. IN NO EVENT UNLESS REQUIRED BY APPLICABLE LAW OR
AGREED TO IN WRITING WILL ANY COPYRIGHT HOLDER, OR ANY
OTHER PARTY WHO MAY MODIFY AND/OR REDISTRIBUTE THE PROGRAM
AS PERMITTED ABOVE, BE LIABLE TO YOU FOR DAMAGES,
INCLUDING ANY GENERAL, SPECIAL, INCIDENTAL OR
CONSEQUENTIAL DAMAGES ARISING OUT OF THE USE OR INABILITY
TO USE THE PROGRAM (INCLUDING BUT NOT LIMITED TO LOSS OF
DATA OR DATA BEING RENDERED INACCURATE OR LOSSES SUSTAINED
BY YOU OR THIRD PARTIES OR A FAILURE OF THE PROGRAM TO
OPERATE WITH ANY OTHER PROGRAMS), EVEN IF SUCH HOLDER OR
OTHER PARTY HAS BEEN ADVISED OF THE POSSIBILITY OF SUCH
DAMAGES.

               END OF TERMS AND CONDITIONS

      How to Apply These Terms to Your New Programs

  If you develop a new program, and you want it to be of
the greatest possible use to the public, the best way to
achieve this is to make it free software which everyone
can redistribute and change under these terms.

  To do so, attach the following notices to the program.
It is safest to attach them to the start of each source
file to most effectively convey the exclusion of warranty;
and each file should have at least the "copyright" line
and a pointer to where the full notice is found.

<one line to give the program's name and a brief idea of
what it does.>
Copyright (C) <year>  <name of author>

    This program is free software; you can redistribute it
and/or modify it under the terms of the GNU General Public
License as published by the Free Software Foundation;
either version 2 of the License, or (at your option) any
later version.

    This program is distributed in the hope that it will
be useful, but WITHOUT ANY WARRANTY; without even the
implied warranty of MERCHANTABILITY or FITNESS FOR A
PARTICULAR PURPOSE.  See the GNU General Public License
for more details.

    You should have received a copy of the GNU General
Public License along with this program; if not, write to
the Free Software Foundation, Inc., 51 Franklin Street,
Fifth Floor, Boston, MA  02110-1301  USA

Also add information on how to contact you by electronic
and paper mail.

If the program is interactive, make it output a short
notice like this when it starts in an interactive mode:

Gnomovision version 69, Copyright (C) year name of author
Gnomovision comes with ABSOLUTELY NO WARRANTY; for details
type `show w'.  This is free software, and you are welcome
to redistribute it under certain conditions; type `show c'
for details.

The hypothetical commands `show w' and `show c' should
show the appropriate parts of the General Public License.
Of course, the commands you use may be called something
other than `show w' and `show c'; they could even be
mouse-clicks or menu items--whatever suits your program.

You should also get your employer (if you work as a
programmer) or your school, if any, to sign a "copyright
disclaimer" for the program, if necessary.  Here is a
sample; alter the names:

  Yoyodyne, Inc., hereby disclaims all copyright interest
in the program `Gnomovision' (which makes passes at
compilers) written by James Hacker.

  <signature of Ty Coon>, 1 April 1989
  Ty Coon, President of Vice

This General Public License does not permit incorporating
your program into proprietary programs.  If your program
is a subroutine library, you may consider it more useful
to permit linking proprietary applications with the
library.  If this is what you want to do, use the GNU
Library General Public License instead of this License.

[License-pl]
Nieoficjalne t艂umaczenie licencji

Uwaga: To jest nieoficjalne t艂umaczenie Powszechnej
Licencji Publicznej GNU na j臋zyk polski. Nie zosta艂o
opublikowane przez Free Software Foundation i pod wzgl臋dem
prawnym nie stanowi warunk贸w rozpowszechniania
oprogramowania stosuj膮cego GNU GPL -- ustanawia je
wy艂膮cznie oryginalny 
angielski tekst licencji GNU
GPLLicense. T艂umaczenie pochodzi ze strony
http://www.linux.org.pl/


           Powszechna Licencja Publiczna GNU
                Wersja 2, czerwiec 1991

 Copyright (C) 1989, 1991 Free Software Foundation, Inc.
 51 Franklin Street, Fifth Floor, Boston, MA  02110-1301  USA

  Zezwala si臋 na kopiowanie i rozpowszechnianie wiernych
kopii niniejszego dokumentu licencyjnego, jednak bez prawa
wprowadzania zmian. 

                     Preambu艂a

  Wi臋kszo艣膰 licencji na oprogramowanie pomy艣lana jest po
to, aby odebra膰 u偶ytkownikowi mo偶liwo艣膰 swobodnego
udost臋pniania innym i zmieniania danego software'u.
Natomiast w wypadku Powszechnej Licencji Publicznej GNU
(GNU General Public License, GPL) celem jest
zagwarantowanie u偶ytkownikowi swobody udost臋pniania i
zmieniania tego bezp艂atnego oprogramowania, a wi臋c danie
pewno艣ci, i偶 oprogramowanie jest wolno dost臋pne dla
wszystkich u偶ytkownik贸w. Niniejsza Powszechna Licencja
Publiczna dotyczy wi臋kszo艣ci oprogramowania wydawanego
przez Fundacj臋 Wolnego Oprogramowania (Free Software
Foundation) oraz wszelkich innych program贸w, kt贸rych
autorzy zobowi膮zuj膮 si臋 do jej stosowania. (Niekt贸re
rodzaje oprogramowania wydawanego przez Fundacj臋 obj臋te s膮
Powszechn膮 Licencj膮 Publiczn膮 GNU dla Bibliotek, GNU
Library General Public License). U偶ytkownik mo偶e stosowa膰
j膮 r贸wnie偶 do swoich program贸w.

  M贸wi膮c o wolnym oprogramowaniu mamy na my艣li swobod臋, a
nie cen臋. Nasze Powszechne Licencje Publiczne wprowadzono
po to, aby zapewni膰 Pa艅stwu swobod臋 rozpowszechniania
kopii tego oprogramowania (i - je艣li kto艣 chce -
pobierania za t臋 us艂ug臋 op艂aty), jak r贸wnie偶 aby
udost臋pni膰 kod 藕r贸d艂owy oraz umo偶liwi膰 dokonywanie zmian
tego oprogramowania lub wykorzystywania jego fragment贸w w
nowych, wolnych programach. Nie bez znaczenia jest te偶
sama mo偶liwo艣膰 dotarcia do Pa艅stwa z informacj膮 o
wszystkich tych udogodnieniach.

  W celu ochrony praw u偶ytkownika jeste艣my zmuszeni
wprowadza膰 ograniczenia zabraniaj膮ce komukolwiek
kwestionowanie jego praw albo sugerowanie rezygnacji z
tych praw. Ograniczenia te sprowadzaj膮 si臋 do pewnych dla
Pa艅stwa obowi膮zk贸w w przypadku rozpowszechniania przez Was
kopii naszego oprogramowania b膮d藕 dokonywania w nim zmian.

  Na przyk艂ad, je艣li rozprowadzacie Pa艅stwo kopie takiego
programu, niezale偶nie czy gratisowo, czy za op艂at膮,
musicie Pa艅stwo odbiorcy udzieli膰 wszelkich tych praw,
jakie mieli艣cie sami. Musicie zapewni膰 mu r贸wnie偶
otrzymanie kodu 藕r贸d艂owego (lub mo偶liwo艣膰 otrzymania) oraz
przedstawi膰 niniejsze Warunki, aby m贸g艂 on pozna膰 swoje
prawa.

  Ochrona Pa艅stwa praw przebiega w dw贸ch etapach:

  1. zastrzegamy prawo w艂asno艣ci autorskiej do
oprogramowania,
  
  2. oferujemy Pa艅stwu niniejsz膮 licencj臋, kt贸ra daje Wam
sankcjonowane prawem zezwolenie na kopiowanie,
rozpowszechnianie i/lub modyfikowanie tego oprogramowania.

  Ponadto dla ochrony tak autora, jak i naszej, pragniemy
mie膰 pewno艣膰, 偶e ka偶dy zrozumie, i偶 na niniejsze wolne
oprogramowanie nie udziela si臋 gwarancji. W razie
dokonania w nim przez kogo艣 modyfikacji i puszczenia dalej
do obrotu, pragniemy, aby dalsi odbiorcy zdawali sobie
spraw臋 z tego, 偶e problemy wprowadzone przez inne osoby
nie s膮 wyrazem oryginalnych dzia艂a艅 tw贸rc贸w.

  I rzecz ostatnia: ka偶demu wolnemu programowi stale
zagra偶aj膮 patenty na oprogramowanie. Naszym pragnieniem
jest unikanie takiego niebezpiecze艅stwa, kiedy
redystrybutorzy wolnego programu indywidualnie uzyskuj膮
prawa patentowe, nadaj膮c tym samym programowi charakter
prawnie zastrze偶ony. W celu zapobie偶enia takim zjawiskom
jednoznacznie wyja艣nili艣my, 偶e ka偶dy patent musi by膰
wydawany albo dla swobodnego u偶ytku przez wszystkich, albo
nie wydawany wcale.

  Poni偶ej podajemy dok艂adne zasady i warunki kopiowania,
rozpowszechniania i modyfikowania.


            ZASADY I WARUNKI KOPIOWANIA,
          ROZPOWSZECHNIANIA I MODYFIKOWANIA

  0. Niniejsza Licencja dotyczy program贸w i innych prac,
na kt贸rych umieszczona jest pochodz膮ca od w艂a艣ciciela praw
autorskich informacja, 偶e dany program lub praca mo偶e by膰
rozpowszechniana na warunkach niniejszej Powszechnej
Licencji Publicznej. U偶ywane poni偶ej s艂owo "Program"
oznacza w艂a艣nie takie programy lub prace, za艣 okre艣lenie
"praca oparta na Programie" dotyczy albo Programu, albo
pochodz膮cej od niego pracy w rozumieniu prawa autorskiego,
to jest pracy zawieraj膮cej Program lub jego cz臋艣膰
dos艂own膮, b膮d藕 zmodyfikowan膮 i/lub prze艂o偶on膮 na inny
j臋zyk. (W dalszym ci膮gu niniejszego, poj臋cie przek艂adu
w艂膮cza si臋 bez ogranicze艅 do terminu "modyfikacja"). Do
ka偶dego licencjobiorcy b臋dziemy zwraca膰 si臋 "per Ty".

  Niniejsza Licencja nie obejmuje dzia艂a艅 innych ni偶
kopiowanie, rozprowadzanie i modyfikowanie - nie mieszcz膮
si臋 one w jej zakresie. Czynno艣膰 u偶ywania Programu nie
jest poddana ograniczeniom, a produkty uzyskane z Programu
obj臋te s膮 Licencj膮 tylko wtedy, gdy ich tre艣膰 stanowi
prac臋 opart膮 na Programie (niezale偶nie od stworzenia jej
przy u偶yciu Programu). To, czy fakt taki jest prawd膮,
zale偶y od tego, co dany Program wykonuje.

  1. Mo偶esz kopiowa膰 i rozprowadza膰 w dowolnych mediach
wierne kopie kodu 藕r贸d艂owego Programu w otrzymanej formie
pod warunkiem, 偶e w widoczny spos贸b i odpowiednio podasz
na ka偶dej kopii w艂a艣ciw膮 informacj臋 o prawie autorskim i
zrzeczenie si臋 uprawnie艅 z tytu艂u gwarancji; wszelkie
napisy informacyjne na temat Licencji i faktu
nieudzielania gwarancji musisz chroni膰 przed uszkodzeniem,
za艣 wszystkim innym odbiorcom Programu musisz wraz z
Programem wr臋cza膰 egzemplarz niniejszej Licencji. 

  Mo偶esz pobiera膰 op艂at臋 za fizyczn膮 czynno艣膰 przekazania
kopii i wed艂ug w艂asnej decyzji mo偶esz za op艂at膮 proponowa膰
ochron臋 gwarancyjn膮.

  2. Mo偶esz modyfikowa膰 swoj膮 kopi臋 czy kopie Programu
oraz dowolne jego cz臋艣ci, tworz膮c przez to prac臋 opart膮 na
Programie, jak r贸wnie偶 kopiowa膰 i rozprowadza膰 takie
modyfikacje i prac臋 na warunkach podanych w pkt.1 powy偶ej
- pod warunkiem przestrzegania ca艂o艣ci poni偶szych wymog贸w:

    a) Musisz spowodowa膰 umieszczenie na zmodyfikowanych
plikach widocznej informacji o tym, 偶e dane pliki zosta艂y
przez ciebie zmienione, wraz z dat膮 dokonania zmian.

    b) Musisz doprowadzi膰 do tego, aby ka偶da
rozpowszechniana lub publikowana przez ciebie praca, kt贸ra
w ca艂o艣ci lub cz臋艣ci zawiera Program, albo pochodzi od
niego lub jego cz臋艣ci, by艂a w ca艂o艣ci i bezp艂atnie
licencjonowana dla wszelkich stron trzecich na warunkach
niniejszej Licencji.

    c) Je偶eli zmodyfikowany program podczas korzystania z
niego w normalnym trybie odczytuje polecenia
interaktywnie, musisz spowodowa膰, aby po uruchomieniu
(u偶yty w interaktywny spos贸b w najzwyklejszym trybie),
wydrukowywa艂 on lub wy艣wietla艂 powiadomienie o odno艣nym
prawie autorskim i braku gwarancji (ewentualnie o
zapewnianiu gwarancji przez ciebie), oraz o tym, 偶e
u偶ytkownicy mog膮 redystrybuowa膰 ten program na niniejszych
warunkach wraz z informacj膮, jak u偶ytkownik mo偶e zapozna膰
si臋 z tre艣ci膮 niniejszej Licencji. (Wyj膮tek: je艣li sam
Program jest interaktywny, ale normalnie nie drukuje
takiego powiadomienia, twoja praca oparta na nim te偶 nie
musi wydrukowywa膰 takiego powiadomienia).

  Niniejsze wymogi odnosz膮 si臋 do zmodyfikowanej pracy
jako ca艂o艣ci. Je艣li daj膮ce si臋 ustali膰 sekcje danej pracy
nie pochodz膮 od Programu i mog膮 by膰 racjonalnie uwa偶ane za
samodzielne i odr臋bne same w sobie, to niniejsza Licencja
i jej warunki nie maj膮 zastosowania do takich sekcji przy
rozprowadzaniu ich przez ciebie jako odr臋bne prace. Je艣li
jednak rozprowadzasz je jako cz臋艣膰 ca艂o艣ci, b臋d膮cej prac膮
opart膮 na Programie, rozpowszechnianie tej ca艂o艣ci musi
by膰 dokonywane na warunkach niniejszej Licencji, kt贸rej
zezwolenia dla innych licencjobiorc贸w rozci膮gaj膮 si臋 w
ca艂ej szeroko艣ci na t臋 ca艂o艣膰, a tym samym i na ka偶d膮
indywidualn膮 jej cz臋艣膰, niezale偶nie od jej autorstwa.

  Dlatego te偶 intencj膮 tego fragmentu nie jest roszczenie
sobie praw albo podwa偶anie twych praw do pracy napisanej w
ca艂o艣ci przez ciebie. Chodzi nam raczej o korzystanie z
prawa kontrolowania dystrybucji pochodnych i zbiorowych
prac opartych na Programie. 

  I jeszcze jedno: samo tylko po艂膮czenie z Programem (lub
z prac膮 opart膮 na Programie) innej pracy - nie opartej na
Programie, w ramach wolumenu no艣nika przechowywania lub
dystrybucji, nie powoduje obj臋cia takiej pracy zakresem
niniejszej Licencji.

  3. Mo偶esz kopiowa膰 i rozprowadza膰 Program (lub opart膮 na
nim prac臋 - zgodnie z pkt.2 w kodzie wynikowym lub w
formie wykonywalnej w my艣l postanowie艅 pkt.1 i 2 powy偶ej,
pod warunkiem zrealizowania r贸wnie偶 poni偶szych wymog贸w:

    a) Musisz do艂膮czy膰 do niego odpowiadaj膮cy mu,
kompletny i mo偶liwy do odczytania przez urz膮dzenia cyfrowe
kod 藕r贸d艂owy, kt贸ry musi by膰 rozpowszechniany na warunkach
pkt.1 i 2 powy偶ej i na no艣niku zwyczajowo u偶ywanym dla
wzajemnej wymiany oprogramowania; lub

    b) do艂膮czy膰 do niego pisemn膮 ofert臋, wa偶n膮 co najmniej
3 lata, przyznaj膮c膮 ka偶dej stronie trzeciej - za op艂at膮
nie przekraczaj膮c膮 twego kosztu fizycznego wykonywania
dystrybucji 藕r贸d艂a - kompletn膮, odczytywaln膮 przez
urz膮dzenia cyfrowe kopi臋 odpowiadaj膮cego mu kodu
藕r贸d艂owego, rozprowadzan膮 na warunkach pkt.1 i 2 powy偶ej,
na no艣niku zwyczajowo u偶ywanym do wzajemnej wymiany
oprogramowania; lub

     c) do艂膮czy膰 do niego informacj臋, jak膮 otrzyma艂e艣 na
temat oferty rozprowadzania odpowiedniego kodu 藕r贸d艂owego.
(Ta mo偶liwo艣膰 dozwolona jest tylko dla dystrybucji
niehandlowej i jedynie wtedy, gdy otrzyma艂e艣 dany program
w kodzie wynikowym lub formie wykonywalnej wraz z
wymienion膮 ofert膮 - zgodnie z podpunktem "b" powy偶ej).

  Okre艣lenie kod 藕r贸d艂owy dla pracy oznacza form臋 pracy
preferowan膮 dla wprowadzania do niej modyfikacji. Dla
wykonanej pracy, kompletny kod 藕r贸d艂owy oznacza ca艂y kod
藕r贸d艂owy wszystkich modu艂贸w, wszelkie sprz臋偶one z ni膮
po艣rednicz膮ce pliki opisuj膮ce oraz zbiory komend stosowane
do sterowania kompilacj膮 i instalowaniem program贸w.
Niemniej jednak, jako wyj膮tek specjalny, dystrybuowany (w
formie 藕r贸d艂owej albo binarnej) kod 藕r贸d艂owy nie musi
obejmowa膰 niczego, co jest normalnie rozprowadzane przy
pomocy g艂贸wnych komponent贸w (kompilator, j膮dro itd.)
systemu operacyjnego, na kt贸rym pracuje cz臋艣膰 wykonywalna,
o ile sam taki komponent towarzyszy tej cz臋艣ci.

  Je艣li dystrybucja cz臋艣ci wykonywalnej albo kodu
wynikowego realizowana jest poprzez oferowanie dost臋pu do
kopii z wyznaczonego miejsca, to oferowanie r贸wnowa偶nego
dost臋pu dla kopiowania kodu 藕r贸d艂owego z tego samego
miejsca liczy si臋 jako rozpowszechnianie kodu 藕r贸d艂owego,
nawet gdy strony trzecie nie s膮 zmuszone do kopiowania
藕r贸d艂a wraz z kodem wynikowym.

  4. Poza przypadkami jednoznacznie dozwolonymi w
niniejszej Licencji, nie mo偶esz kopiowa膰, modyfikowa膰,
sublicencjonowa膰 ani rozpowszechnia膰 Programu. We
wszystkich pozosta艂ych wypadkach, ka偶da pr贸ba skopiowania,
sublicencjonowania lub rozpowszechnienia Programu jest
niewa偶na i powoduje automatyczne wyga艣ni臋cie twoich praw z
tytu艂u Licencji. Niemniej jednak, stronom, kt贸re ju偶
otrzyma艂y od ciebie kopie albo prawa w ramach niniejszej
Licencji, licencje nie wygasaj膮 tak d艂ugo, jak d艂ugo
strony te w pe艂ni stosuj膮 si臋 do nich.

  5. Nie musisz akceptowa膰 niniejszej Licencji, je偶eli jej
nie podpisa艂e艣. Niemniej jednak, nic innego nie zapewni ci
zezwolenia na modyfikowanie lub rozprowadzanie Programu i
pochodz膮cych od niego prac. Dzia艂ania takie s膮 prawnie
zabronione, je偶eli nie przyjmujesz niniejszej Licencji.
Dlatego te偶, poprzez modyfikowanie b膮d藕 rozpowszechnianie
Programu (lub pracy na nim opartej) dajesz wyraz swojej
akceptacji dla Licencji i wszelkich jej postanowie艅 i
warunk贸w dotycz膮cych kopiowania, rozprowadzania i
modyfikowania Programu lub opartych na nim prac.

  6. W ka偶dym przypadku redystrybucji przez ciebie
Programu (albo opartej na nim pracy), odbiorca
automatycznie otrzymuje od pierwotnego licencjodawcy
licencj臋 na kopiowanie, rozpowszechnianie i modyfikowanie
Programu na niniejszych zasadach i warunkach. Na
korzystanie przez odbiorc臋 z udzielonych w niniejszej
Licencji praw nie mo偶esz narzuca膰 ju偶 dalszych ogranicze艅.
Nie jeste艣 stron膮 odpowiedzialn膮 za kontrol臋
przestrzegania Licencji przez osoby trzecie.

  7. Je艣li na skutek wyroku s膮dowego lub zarzutu
naruszenia patentu, jak te偶 z ka偶dej innej przyczyny (nie
ograniczonej do kwestii patentowych) zostan膮 narzucone na
ciebie (niezale偶nie czy to moc膮 wyroku s膮dowego, umowy,
czy w inny spos贸b) warunki sprzeczne z warunkami
niniejszej Licencji, to nie zwalniaj膮 one ciebie z
warunk贸w Licencji. Je艣li nie mo偶esz prowadzi膰 dystrybucji
tak, aby wype艂nia膰 jednocze艣nie swoje obowi膮zki z tytu艂u
niniejszej Licencji i inne odno艣ne obowi膮zki, to w
rezultacie nie mo偶esz wcale rozprowadza膰 Programu. Na
przyk艂ad, gdyby licencja patentowa nie zezwala艂a na woln膮
od op艂at licencyjnych redystrybucj臋 Programu przez
wszystkie osoby, kt贸re otrzyma艂y kopie bezpo艣rednio lub
po艣rednio od ciebie, to jedynym sposobem pozwalaj膮cym ci
na przestrzeganie i licencji patentowej, i Licencji
niniejszej, by艂oby ca艂kowite powstrzymanie si臋 od
jakiejkolwiek dystrybucji Programu.

  Je偶eli w jakich艣 szczeg贸lnych okoliczno艣ciach kt贸ry艣
fragment niniejszego punktu sta艂by si臋 niewa偶ny lub
niewykonywalny, to intencj膮 jest, aby znajdowa艂a
zastosowanie pozosta艂a cz臋艣膰 punktu, a tre艣膰 ca艂ego punktu
by艂a stosowana w pozosta艂ych okoliczno艣ciach. 

  Celem niniejszego punktu nie jest zach臋canie do
naruszania patent贸w czy innych praw w艂asno艣ci, albo te偶 do
podwa偶ania ich wa偶no艣ci; niniejszy punkt za sw贸j jedyny
cel ma ochron臋 integralno艣ci systemu rozpowszechniania
wolnego oprogramowania, realizowanego za pomoc膮
publicznych licencji. Wielu ludzi bezinteresownie wnios艂o
sw贸j wk艂ad do stworzenia szerokiego zakresu oprogramowania
upowszechnianego w tym systemie, maj膮c zaufanie do
konsekwentnego jego stosowania; wy艂膮cznie do
autora/ofiarodawcy nale偶y decyzja, czy 偶yczy on sobie
rozprowadzania oprogramowania za po艣rednictwem innego
systemu i licencjobiorca nie mo偶e tego prawa wyboru
ogranicza膰. 

  Intencj膮 niniejszego punktu jest jasne i wyra藕ne
przedstawienie tego, co uwa偶a si臋 za skutki, jakie rodzi
pozosta艂a cz臋艣膰 niniejszej Licencji.

  8. W przypadku, gdy dystrybucja i/lub u偶ywanie Programu
w niekt贸rych krajach poddane jest ograniczeniom patentowym
lub zastrze偶eniom prawami autorskimi, pocz膮tkowy posiadacz
praw autorskich, kt贸ry poddaje Program pod oddzia艂ywanie
niniejszej Licencji, mo偶e doda膰 wyra藕nie zakre艣lone
geograficzne ograniczenie rozpowszechniania wy艂膮czaj膮ce te
kraje, dzi臋ki czemu dystrybucja dozwolona b臋dzie wy艂膮cznie
w krajach czy w艣r贸d kraj贸w nie obj臋tych takim wy艂膮czeniem.
W przypadku takim, niniejsza Licencja obejmuje dane
ograniczenie tak, jakby by艂o ono wpisane w jej tre艣膰.

  9. W miar臋 potrzeby Fundacja Wolnego Oprogramowania mo偶e
publikowa膰 poprawione i/lub nowe wersje Powszechnej
Licencji Publicznej. Takie nowe wersje b臋d膮 napisane w
duchu podobnym do obecnej wersji, ale mog膮 r贸偶ni膰 si臋 w
szczeg贸艂ach poruszaj膮cych nowe problemy czy zagadnienia.

  Ka偶dej wersji nadaje si臋 wyr贸偶niaj膮cy j膮 numer. Je偶eli
Program podaje numer wersji niniejszej Licencji, odnosz膮cy
si臋 do tej wersji i "wszelkich wersji nast臋pnych", masz do
wyboru albo stosowa膰 si臋 do postanowie艅 i warunk贸w tej
wersji, albo kt贸rejkolwiek wersji p贸藕niejszej wydanej
przez Fundacj臋 Wolnego Oprogramowania. O ile Program nie
podaje numeru wersji niniejszej Licencji, mo偶esz wybra膰
dowoln膮 wersj臋 kiedykolwiek opublikowan膮 przez Fundacj臋.

  10. Je艣li chcesz w艂膮czy膰 cz臋艣ci Programu do innych
wolnych program贸w, kt贸rych warunki rozpowszechniania s膮
inne, zwr贸膰 si臋 pisemnie do autora z pro艣b膮 o pozwolenie.
W przypadku oprogramowania obj臋tego przez Fundacj臋 prawem
autorskim, napisz do Fundacji; czasami czynimy od tego
odst臋pstwa. W naszej decyzji kierujemy si臋 dwoma celami:
utrzymania wolnego statusu wszystkich pochodnych naszego
wolnego oprogramowania oraz - generalnie - promowania
wsp贸艂udzia艂u i wielokrotnego stosowania oprogramowania.


                  WYR脫B BEZ GWARANCJI

  11. PONIEWA呕 PROGRAM JEST LICENCJONOWANY BEZP艁ATNIE, NIE
JEST OBJ臉TY GWARANCJ膭 W ZAKRESIE DOZWOLONYM PRZEZ
OBOWI膭ZUJ膭CE PRZEPISY. O ILE NA PI艢MIE NIE STANOWI SI臉
INACZEJ, POSIADACZE PRAW AUTORSKICH I/LUB INNE STRONY
ZAPEWNIAJ膭 PROGRAM W STANIE, W JAKIM JEST ("JAK WIDA膯")
BEZ JAKIEJKOLWIEK GWARANCJI, ANI WYRA殴NEJ, ANI DOMY艢LNEJ,
W TYM MI臉DZY INNYMI DOMY艢LNYCH GWARANCJI CO DO
PRZYDATNO艢CI HANDLOWEJ I PRZYDATNO艢CI DO OKRE艢LONYCH
ZASTOSOWA艃. CA艁O艢膯 RYZYKA W ZAKRESIE JAKO艢CI I
SKUTECZNO艢CI DZIA艁ANIA PROGRAMU PONOSISZ SAM. W RAZIE
GDYBY PROGRAM OKAZA艁 SI臉 WADLIWY, PONOSISZ KOSZT CA艁EGO
NIEZB臉DNEGO SERWISU, NAPRAWY I KORYGOWANIA.

  12. O ILE OBOWI膭ZUJ膭CE PRAWO NIE STANOWI INACZEJ ALBO
CZEGO艢 INNEGO NIE UZGODNIONO W FORMIE PISEMNEJ, 呕ADEN
POSIADACZ PRAW AUTORSKICH ANI INNA STRONA MODYFIKUJ膭CA
I/LUB REDYSTRYBUJ膭CA PROGRAM ZGODNIE Z POWY呕SZYMI
ZEZWOLENIAMI, W 呕ADNYM WYPADKU NIE JEST ODPOWIEDZIALNA
WOBEC CIEBIE ZA SZKODY, W TYM SZKODY OG脫LNE, SPECJALNE,
UBOCZNE LUB SKUTKOWE, WYNIK艁E Z U呕YCIA B膭D殴 NIEMO呕LIWO艢CI
U呕YCIA PROGRAMU (W TYM, MI臉DZY INNYMI, ZA UTRAT臉 DANYCH
LUB POWSTANIE DANYCH NIEDOK艁ADNYCH, ALBO ZA STRATY
PONIESIONE PRZEZ CIEBIE LUB STRONY TRZECIE, JAK TE呕
NIEDZIA艁ANIE PROGRAMU Z INNYMI PROGRAMAMI), NAWET JE艢LI
DANY POSIADACZ B膭D殴 INNA STRONA ZOSTALI POWIADOMIENI O
MO呕LIWO艢CI POWSTANIA TAKICH SZK脫D.


              KONIEC ZASAD I WARUNK脫W

  Jak stosowa膰 niniejsze Warunki do Twoich nowych
program贸w

  Je艣li opracowujesz nowy program i chcia艂by艣, aby sta艂
si臋 on przydatny dla szerokiego og贸艂u, najlepsz膮 drog膮 do
osi膮gni臋cia tego b臋dzie nadanie twemu programowi
charakteru wolnego oprogramowania, kt贸re ka偶dy mo偶e
redystrybuowa膰 i zmienia膰 na niniejszych warunkach.

  W tym celu do programu do艂膮cz poni偶sze informacje.
Bezpieczniej jest do艂膮czy膰 je na pocz膮tku ka偶dego pliku
藕r贸d艂owego, dzi臋ki czemu najskuteczniej mo偶na przekaza膰
fakt nieistnienia gwarancji; ka偶dy plik powinien przy tym
nosi膰 uwag臋 "copyright" i odno艣nik, gdzie mo偶na znale藕膰
pe艂n膮 informacj臋.

    nazwa programu i informacja, do czego on s艂u偶y.
    Copyright (C) 19../20.. nazwisko autora

    Niniejszy program jest wolnym oprogramowaniem;
    mo偶esz go rozprowadza膰 dalej i/lub modyfikowa膰 na
    warunkach Powszechnej Licencji Publicznej GNU,
    wydanej przez Fundacj臋 Wolnego Oprogramowania -
    wed艂ug wersji 2-giej tej Licencji lub kt贸rej艣 z
    p贸藕niejszych wersji.

    Niniejszy program rozpowszechniany jest z nadziej膮,
    i偶 b臋dzie on u偶yteczny - jednak BEZ JAKIEJKOLWIEK
    GWARANCJI, nawet domy艣lnej gwarancji PRZYDATNO艢CI
    HANDLOWEJ albo PRZYDATNO艢CI DO OKRE艢LONYCH
    ZASTOSOWA艃. W celu uzyskania bli偶szych informacji -
    Powszechna Licencja Publiczna GNU.

    Z pewno艣ci膮 wraz z niniejszym programem otrzyma艂e艣
    te偶 egzemplarz Powszechnej Licencji Publicznej GNU
    (GNU General Public License); je艣li nie - napisz do
    Free Software Foundation, Inc., 51 Franklin Street,
    Fifth Floor, Boston, MA  02110-1301  USA

  Podaj te偶 informacje o sposobie kontaktowania si臋 z
tob膮 poczt膮 elektroniczn膮 lub zwyk艂膮.

  Je艣li dany program jest interaktywny, spraw, aby w
momencie wchodzenia w tryb interaktywny wy艣wietla艂 on
komunikat jak w poni偶szym przyk艂adzie:

    Gnomovision wersja 69, Copyright C 19.. nazwisko

    Gnomovision wydawany jest ABSOLUTNIE BEZ 呕ADNEJ
    GWARANCJI - w celu uzyskania dalszych szczeg贸艂贸w
    wpisz "show w". To jest wolne oprogramowanie i mile
    widziane jest dalsze rozpowszechnianie go przez
    ciebie na okre艣lonych warunkach - w celu uzyskania
    bli偶szych szczeg贸艂贸w wpisz "show c".

  Powy偶sze hipotetyczne polecenia "show w" i "show c"
winny powodowa膰 wy艣wietlenie odpowiednich cz臋艣ci
Powszechnej Licencji Publicznej. Oczywi艣cie mo偶esz u偶ywa膰
innych polece艅 ni偶 "show w" i "show c"; mog膮 to by膰 nawet
klikni臋cia mysz膮 lub pozycje menu - co tylko sobie uznasz
za stosowne.

  Powiniene艣 te偶 poprosi膰 swego pracodawc臋 (je艣li
pracujesz jako programista) czy te偶 swoj膮 szko艂臋 (je艣li
jeste艣 uczniem), o podpisanie, w razie potrzeby,
"Rezygnacji z praw autorskich" do programu. Poni偶ej
podajemy przyk艂ad (zmie艅 nazwy/nazwiska):

    My, firma Jojodyne Sp. z o.o. niniejszym zrzekamy
    si臋 i rezygnujemy z wszelkich interes贸w prawnych w
    zakresie praw autorskich do programu "Gnomovision"
    (kt贸ry realizuje nast臋puj膮ce funkcje...), napisanego
    przez p.Jana Kowalskiego.

    Podpis: /-/ Gniewos艂aw Wielkowa偶ny

    Gniewos艂aw Wielkowa偶ny, Prezes...itp

  Powszechna Licencja Publiczna nie zezwala na w艂膮czanie
twego programu do program贸w prawnie zastrze偶onych. Je艣li
tw贸j program jest bibliotek膮 podprogram贸w, mo偶esz
rozwa偶y膰, czy nie b臋dzie korzystniej zezwoli膰 na
powi膮zanie prawnie zastrze偶onych aplikacji z bibliotek膮.
Je艣li chcia艂by艣 w艂a艣nie tego dokona膰, zamiast niniejszej
Licencji zastosuj Powszechn膮 Licencj臋 Publiczn膮 GNU dla
Bibliotek.

[QueryBox]
Okna zapytania

W oknach dialogowych u偶yj kursor贸w lub naci艣nij
pod艣wietlon膮 liter臋 aby wybra膰 opcj臋. Mo偶esz te偶 klikn膮膰
mysz膮 na odpowiednim przycisku.

[How to use help]
Jak korzysta膰 z pomocy

Do obs艂ugi przegl膮darki pomocy mo偶esz u偶y膰 kursor贸w lub
myszy. Naci艣nij strza艂k臋 w d贸艂 aby przej艣膰 do
nast臋pnej pozycji lub przewin膮膰 ekran w d贸艂. Naci艣nij
strza艂k臋 w g贸r臋 aby przej艣膰 do poprzedniej pozycji lub
przewin膮膰 ekran w g贸r臋. Naci艣nij strza艂k臋 w prawo aby
pod膮偶y膰 za zaznaczonym odno艣nikiem. Naci艣nij strza艂k臋 w
lewo aby powr贸ci膰 do poprzedniego odwiedzonego w臋z艂a w
historii.

Je艣li tw贸j terminal nie obs艂uguje klawiszy kursor贸w,
mo偶esz u偶y膰 spacji aby przewin膮膰 do przodu i klawisza
b aby przewin膮膰 do ty艂u. U偶yj TAB aby przej艣膰 do
nast臋pnej pozycji i ENTER aby odwiedzi膰 zaznaczony
odno艣nik. Klawisz l wraca do poprzedniego odwiedzonego
w臋z艂a w historii. Naci艣nij ESC aby wyj艣膰 z
przegl膮darki pomocy.

Lewy przycisk myszy uaktywnia odno艣nik lub przewija ekran.
Prawy wraca do poprzedniego w臋z艂a w historii.

Pe艂na lista klawiszy przegl膮darki pomocy:


Podstawowe klawisze ruchuGeneral Movement Keys tak偶e
dzia艂aj膮.

tab           Nast臋pna pozycja.
M-tab         Poprzednia pozycja.
d贸艂           Nast臋pna pozycja lub przewi艅 ekran w d贸艂.
g贸ra          Poprzednia pozycja lub przewi艅 w g贸r臋.
prawo, enter  Uaktywnia odno艣nik.
lewo, l       Poprzedni w臋ze艂 w historii.
F1            Pomoc dla przegl膮darki pomocy.
n             Nast臋pny w臋ze艂.
p             Poprzedni w臋ze艂.
c             Przej艣cie do Spisu tre艣ci.
F10, esc      Wyj艣cie z przegl膮darki pomocy.

Local variables:
fill-column: 58
end: